« Poeta eta maitasuna | Askotarikoak »
Ipuina engainua da / Iban Zaldua / Elkar, 2022
Bazen behin, ipuina Jon Martin-Etxebeste / El Diario Vasco, 2022-11-12
Meta-ipuinekin ipuin meta osatu du Iban Zalduak. Ipuingintzari buruzko hainbat ideia zerrendatu eta idazle bizimoduarekin lotutako zenbait kezka bistaratu ditu bere azken liburuan, eta literaturako irakasle lanbideari lotutako hainbat kontakizun eraiki ditu: “Tailerraren ostean”, “Kongresuan”… Bide horretarik abiatutako kontakizunetako bat da “Ipuina adulterioa da”; ziurrenik, bilduma honetako lanik borobilena. Bikote harremanean hirugarren bat sartzeak eragiten duen kaosa eta harmonia deskribatzen ditu Zalduak. Antzerako egoera marrazten du “Julen Ezeizabarrena” ipuinean ere. Garbi erakusten du espazio onirikoa partekatzea beti ez dela onerako…
Ipuinetako zenbait dagoeneko argitaratuta zeuden bestelako euskarrietan eta berreskuratu egin ditu argitalpen honetarako. 18 ipuin metatu ditu, guztira, Zalduak. Hautatutako tematiketan idazlearen posizionamendu ideologikoa euskal literaturako fikziozko obra gehienetan ohi dena baino esplizituagoa ageri da, zirikatzaile. Ipuingintzari neurria hartu dionak baizik ez dezakeen ausardiaz planteatzen ditu jolasak liburu honetan. Idazleak irakurlea harritzea lortzen du ipuin batzuetan hasieratik mahukan gordetako karta aterata. Beste batzuetan, tentsioari eusteko ariketa da ipuinari indarra ematen diona: baloi bat lurrera jausi gabe kolpetxoak ematen dakienaren erakustaldia. Zientzia fikzioa baliatzen du autoreak inongo konplexurik gabe eta zenbait ipuinetan efektu interesgarria sortzen du horri esker, ordu aldaketaren ipuinean adibidez. Beste kontakizun batzuetan etorkizun posibleak eraikitzen ditu historialariak. Arma museora egindako bisitaz diharduen lehen ipuinean, esaterako, karikaturizatu egiten du etorkizuna. Sail bereko bigarren ipuinean, berriz, Katixa Agirreren “Berriz Zentauro” eleberriarekiko paralelismoa ezarri liteke. Antzerako zerbait esan daiteke “Eskola segregazioa” izeneko ipuinaren eta Uxue Apaolazaren “Bihurguneko nasa”ri buruz ere.
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Asier Urkiza
Barbaro iraun
Louisa Yousfi
Amaia Alvarez Uria
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Aiora Sampedro
Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson
Irati Majuelo
Itzulerak
Miren Agur Meabe
Aiora Sampedro
...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo
Jon Jimenez
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Asier Urkiza
Hitzak palmondo
Silvia Federici
Nagore Fernandez
Altxa, hildakoak
Fred Vargas
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels
Aritz Galarraga
Maitasun kapitala
Karmele Jaio
Mikel Asurmendi
Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro
Paloma Rodriguez-Miñambres
Jausiz
Alain Mendizabal Diaz
Maddi Galdos Areta
Hiriak eta urteak
Xabier Montoia
Irati Majuelo