« Kanpoko egurrak sua ezin egar | Irisetik begira »
Izurdeen aurreko bizitza / Kirmen Uribe / Susa, 2021
Kosta ahala kosta Jon Martin-Etxebeste / El Diario Vasco, 2022-02-19
Konbikzio politikoak bururaino jarraitzearen gaineko liburua da Kirmen Uriberen azkena. Egitura aldetik eleberri konplexua da; eta kontaketa estilo aldetik, gozoa. Baporeak, aurrera doala, alde bietara sortzen ditu arrastoak: iragana atzetik doakio beti, nondik datorren gogorarazi nahi balio bezala. Eleberri honetan aurrera doan baporearen protagonista dira idazlea eta bere bikotekidea: familia osoa New Yorkera joan da bizitzera idazleak Rosika Schwimmerren bizitzari buruzko liburua osatzeko beka jaso baitu. Sortzaileen bizimodu prekarizatua, migrarien arteko elkartasuna eta pandemiak behartutako bizimodu aldaketa nabarmentzen dira orainaldiko planoan. Baporearen uberan, berriz, iraganetik datozen bi arrasto. Batetik, Schwimmerren bizitzaren dokumentazioaren arakaketaren emaitzak. Historiak merezi adina oroitzen ez duen emakume bakezale eta feminista honek Lehen Mundu Gerran izan zuen eraginaren berri ematen du: Amerikarako ihesa, ezkutuan mantendu diren lorpenak… Bestetik, bi protagonistek 80ko hamarkadako Ondarroaren oroitzapenekin osatzen duten erretratua: ezkutaleku kuttunak, sexua, drogak, gatazka politikoak… Idazlearen sendiak sorterrian jasan zuen jazarpenaren berri ematen du liburuak. Harena familia komunista eta ez independentista izan zen, eta bakearen aldeko posizio publikoa hartzeak zipriztindu egin zuen haien bizitza.
Konpromiso politikoak leku eta garai ezberdinetan izan du kostua, eta idazleak horri buruz egiten duen gogoetak eta informazio helarazteko erabiltzen dituen testu tipologia aberastasunak bihurtzen dute liburua hondarpeko altxor. Kapitulu batzuetan, Schwimmerren bizipenen eta protagonisten oraineko edo iraganeko bizipenen artean paralelismoak ezartzen ditu. Orrialde horietan, itsasontzitik begiratzen duenarentzat, arrainen paparrek zilarrezko distira egiten dute.
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Maddi Galdos Areta
Mundu zitalaren kontra
Lizar Begoña
Asier Urkiza
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Nagore Fernandez
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera