« Totelka, elkarri hitza janez | Apetazko pentsamendu “askea” »
Ogia eta zirkua / Irati Jimenez / Erein, 2021
Sormenaren gorazarrea Paloma Rodriguez-Miñambres / El Correo, 2021-11-20
Lehen orrialdeetatik sumatzen da Irati Jimenezek zenbaterainoko mirespena sentitzen duen Harkaitz Canoren “Neguko zirkua” (2005) obrari buruz. Izan ere, arreta handiz arakatu du idazlearen ipuin bilduma hori saiakera mamitsu honetan, zeinak Bilboko Udalaren Miguel de Unamuno XXI. Saria jaso duen.
Abilezia eta gaitasuna erakusten ditu “Neguko zirkua”ren elementu giltzarriak aurkitzeko: gizakia, bizitza, arima, literatura, sormena. Istorioen hondoraino heltzen da Jimenez eta irakurketan zehar eskutik oraturik garamatza, aukeratutako egiturak obraren interpretazioan laguntzen baitu. Lehendabizi, euskal letretan Canoren liburuaren garrantzia justifikatzen du sarreran, literatur kritiko eta adituek zer harrera egin zioten gogoratuz. Era berean, autorearen eleberrigintza (bikaintasuna) eta ipuingintza (maisutasuna) artean bereizteaz gain, sormenaren gaineko hausnarketa sakona bezain argigarria gauzatzen eta liburua ulertzeko proposamena egiten du, ipuin bakoitzaren fitxa aurkeztuz; sinopsiaren berri ematen du, sinboloen presentziaz ohartzen da bai eta esaldi bateko laburpena eta istorioaren kokapena egiten ditu jarraian datozen ipuinen zentzua eta obra osoaren barrenak azaleratzeko.
Bestalde, saiakera hau ez da soilik adituentzat; aitzitik, tonu akademikoari itzuri egiten dio Jimenezek; hurbila suertatzen da eta horren meritua informazioaren egituran datza, lehen esan bezala, hemeretzi ipuinen adieraren geruza desberdinak aztertzen eta agerian ipintzen baititu. Berak sentitzen duen mirespena irakurleari helarazten dio, hain modu pertinentean Canoren gakoak deskubritzen eta irakurleokin konpartitzen dituelarik. Euskal idazle onenetako bat hobeto ezagutzeko parada ematen digu liburu honek. Dena dela, bitxia iruditu zait orrialde guztietan zenbait esaldi letra lodiz agertzea, ez direlako beharrezkoak irakurketa errazteko.
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Asier Urkiza
Barbaro iraun
Louisa Yousfi
Amaia Alvarez Uria
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Aiora Sampedro
Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson
Irati Majuelo
Itzulerak
Miren Agur Meabe
Aiora Sampedro
...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo
Jon Jimenez
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Asier Urkiza
Hitzak palmondo
Silvia Federici
Nagore Fernandez
Altxa, hildakoak
Fred Vargas
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels
Aritz Galarraga
Maitasun kapitala
Karmele Jaio
Mikel Asurmendi
Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro
Paloma Rodriguez-Miñambres
Jausiz
Alain Mendizabal Diaz
Maddi Galdos Areta
Hiriak eta urteak
Xabier Montoia
Irati Majuelo