kritiken hemeroteka

8.288 kritika

« | »

Nola gorde errautsa kolkoan / Miren Agur Meabe / Susa, 2020

Urnak Igor Estankona / Deia, 2021-01-30

Miren Agur Meabek ez daki gezurra esaten. Igartzen zaio ez dakiela zer egin errautsekin, non gorde hainbeste lehenaldi, hainbeste etorkizun. Miren Agur Meabek ez daki disimulatzen, eta denak emanda idatzitako poesia hori da hain zuzen atsegin duguna, batzuetan pausatua, beste batzuetan arean irreflexiboa: “Udalehenean hesolak zeharkatzen genituen mundu berrietan barrentzeko. Bazen mahastia, bazen baseliza, bazen kobazulo bat, itsasargia, zerratokia, iturriak. Oraindik badira sasiak hormetan, baina masusten gozo-poza ez da ordukoa”.

Miren Agur Meabek Nola gorde errautsa kolkoan hau hasi du hasten diren bezala memoriaren koadernoak. Album bat du lehen atala, bertan ezarri dituelarik introspekzioaren oinarriak. Eta liburua apurka-apurka zabaldu egiten da, ahots gehiago biltzen dira bertara, denak ere Miren Agur Meabe desberdinenak —alaba, idazlea, sumendia, leuntasuna, biolentzia—.

Bisitak dauzka, ametsetan: “Baina zirimiria begitandu zait, petalo zuriak./ Galdetu dizut, Zeu zara, ezta?”.

Eta ahots horiek guztiak dira bereak, eta bere ahotsa da horien nahastea. Nola gorde errautsa kolkoan antologia baten gisakoa da, emakume batek orain arte idatzi duen guztiaren laburpena. Liburu-sutegi honetan urtzen dira diskurtso feminista eta etsipengarria. Ahots uniformerik ez dauka, eta horregatik da hain interesgarria, horregatik hartzen zaitu hain estu: “Oreka lehian dago zure izate aldakorrarekin/ Orekak musa intsumisoak fikzionatzen ditu./ Orekak erronka jotzen die geure buruaz ditugun juzguei./ Oreka ez da buruaskia kaosean ordena jartzeko./ Orekak narrazio osoa laburbiltzen duen une perfektu hori iradokitzen du./ Oreka ideal faltsua da”.

Liburuaren antolamendua eta eitea, poema bakoitzaren teknika —orain narratiboa, orain lirikoa— zein orrialderik orrialde Nola gorde errautsa kolkoan honi igartzen zaion tentsio-puntua, denak dira mugen bilatze bat. Noiz utzi genion amesteari? Non dira gure ilusio existentzialak?

Miren Agur Meabek pentsamendu asko, estilo ugari, poeta bat baino gehiago metabolizatu du liburu konpleto honetan. Hemen daude bere deabru eta bere aingeru guztiak, eta bere ibilbidearen zati handi bat. Ez diot nik ikusten Kristalezko begi bat (eleberria, Susa, 2013) eta Hezurren erretura lanekin (narratiba, Susa, 2019) lotura hain begibistakorik, nahiz eta idazleak berak “triptiko” baten zati legez aurkeztu dituen bi horiek eta oraingo hau. Uste dut, kontrara, poesia egiten duenean Miren Agur Meabek lebitatu egiten duela, eta narratibarekin lortzen ez duen etorri bat lortzen duela, hitz egiten ari balitzaigu bezala egiten baitu poesia. Badauka liburu honek, horrenbestez, freskotasun bat berezkoa, ez datorkiona berdetasunetik, ezpada heldutasunetik. Txirikordatutako poemak dira orrialde hauetakoak: lehenak badauka azkenaren antza, berdinak izan ez arren. Era horretan omegatik alfara doala dirudien bizitzaren errekan behera eroango zaitu Miren Agur Meabek, haurtzarotik azken zaurietaraino. Geruzak eta geruzak dauzkan poesia-klase bat da hau, edertasunaren bitartez bilatzen duena mamira iristea: “Ez naiz zure alarguna;/ soilik lili arraro pozoiduna.// Ezin zaitut zitroi-urez garbitu ostiralero”.

Azken kritikak

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Asier Urkiza

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

Amaia Alvarez Uria

Izotz ura
Lide Hernando Muñoz

Aiora Sampedro

Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson

Irati Majuelo

Itzulerak
Miren Agur Meabe

Aiora Sampedro

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak