« Aitaren etxea | Memoria eta gatazka »
Miñan / Amets Arzallus Antia / Susa, 2019
Miñan Nerea Goioaga Uriarte / Begitu, 2020-01-02
“Liburu hau Ibrahima Baldek idatzi dau, ahoz eta Amets Arzallus Antiak idatzi dau, eskuz”. Berbok topauko doguz Miñan izenburutzat daukan liburu honen lehenengo orrian, eta halan da. Irakurleok berba idatziak irakurriko doguz, baina era berean, liburuan kontetan dan istorio gogor, gordin eta latza bizi izan dauanaren ahotsa entzun geinke ia-ia. Hain da hurbilekoa, hain da gardena, hain da bat-batekoa kontetan dan guztia, Ibrahima Balde ginearra aurrez aurre daukagula emoten dauala.
Oso gazte, oso ume zala itxi behar izan eban liburuko protagonisteak amaren etxea, urira joan eta bertan bizimodua irabazteko. Baina hori ez da txarrena izango, izan be orrietan aurrera joan ahala kontakizuna gero eta garratzagoa bihurtzen da. Afrikako zati handi bat zeharkatu behar izan eban mendebaldetik ekialdera, ez Europara etorteko gogoz, egoereak behartuta baino. Danerik bizi (sufridu) behar izan dau bidean; gosea, egarria, beroa, nekea, torturea. Etsipena.
Herria itxi behar izan eban momentutik hasi eta Europara iritsi zan arte gelditu barik kontetan dau bizitakoa Ibrahimak, gelditu barik, gogora jatorkona bota, botaka. Eta bestaldean gagozanok, liburuan bestaldean, itsasoan bestaldean, ezin ba sofan “komodo komodo” jesarrita irakurri liburua, baldin eta bihotzik badaukagu.
Ibrahima Balderen berbak transkribiduten dauz Arzallusek liburu honetan. Topauko dogun hizkuntza oso bizia da, bat-batekoa, horretan iaioa da Amets. Protagonistea fula etniakoa da eta euren hizkuntza pularra da. Liburuan pularrezko berba asko topauko doguz, frantsesez be bat baino gehiago, eta hainbat onomatopeia: pausuen soinua, tiro hotsak… honek guztionek istorio gogor hau hurbilago bihurtuz, eta latzago, ahal bada.
Guretzat itsasoa zabala eta neurri baten ezezaguna da, basamortua oindino ezezagunago, kasik-kasik fikzinoa. Baina txarrena da, hau ez dala fikzinoa, hau errealidadea da, errealidade tristea; izan be, Ibrahimak dinoan moduan, “itsasoaren gainean jesarten zarenean bidekurutze baten erdian zagoz. Edo bizitza edo heriotza”.
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera
Ura ez baita beti gardena
Xabi Lasa
Irati Majuelo
Gaueko azken expressoa
Eneko Aizpurua
Ibon Egaña
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Aiora Sampedro
Gizadiaren oren gorenak
Stefan Zweig
Jon Jimenez