kritiken hemeroteka

8.288 kritika

« | »

Aldi baterako / Manu Lopez Gaseni / Pamiela, 2018

Bizitzea, bizirautea Javier Rojo / El Correo, 2018-12-08

Manu Lopez Gaseni oso ezaguna da euskal literaturan. Bere ibilbidean haur eta gazte literaturako lanak ageri dira, saiakerak eta noizean behin helduentzako idazlanak ere bai, nahiz eta azken hauek oso ugariak ez izan. Literatur motak, beraz, askotarikoak dira, baina alor batean ez zen aritua orain arte: helduentzako poesiarenean. Eta hain zuzen ere, horixe da liburu honetan eskaintzen dena. Idazlanari “Aldi baterako” jarri dio izenburua eta Ernestina de Champourcin saria irabazi zuen 2017ko deialdian.

Izenburuari erreparatzen badiogu, liburuko poemetan azaltzen den ikuspuntua oso ondo laburtzen duela esan daiteke, zeren bertan ageri den gai nagusia gizakiari denboraren aldetik aurkezten zaion muga baita. Klasikoren batek esandakoa berridatziz, ez gara bi menderako eta muga hau nabarmenago begitantzen zaio pertsonari amaiera hurbil egon daitekeela iruditzen zaionean. Gizakiak begi-bistan ditu bere limitazioak eta nolabait transzenditu nahi lituzke. Hori lortzeko bidea sorkuntzan aritzea da. Planteamendu honen inguruan Lopez Gasenik bi zatitan banatutako poema liburua sortu du. Lehenengo zatian (“Aldi baterako erakusketa” izenburua jarri dio), museo batean egongo bagina bezala norberaren bizitza artearen bidez luzatuta ikusten dugu. Subjektuak (eskulturen modeloak adibidez) aspaldian desagertu dira, baina nolabait inmortalizatuta geratu dira arte lanaren bidez, arteak, edozein dela ere arte mota, denbora luzatzeko ahalmena baitu. Liburuaren bigarren zatiak, “Aldi baterako biziraupena” izenburukoak, gaiari beste ikuspuntu bat emendatzen dio. Izan ere, mugak gertu ikusi dituenak badaki bizitzea bizirautea dela. Eta orduan halakoak jainkoaren papera joka dezake sorkuntzaren bidez, idazketan azken puntua noiz jarriko berak erabakita.

Lopez Gaseniren poema hauek argiak dira, gardenak, baina poesiari uko egin gabe idatziak. Artea aipatzen dute askotan; hala ere, irakurleak ez du estetizismo kriptikorik aurkituko. Baliabideen aldetik, paralelismoak eta paradoxak erabiltzen ditu testuetan; eta horiek subjektua ispilu moduko baten aurrean kokatzen dute, bera ere baden ifrentzua erakusten diotelarik.

Azken kritikak

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Asier Urkiza

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

Amaia Alvarez Uria

Izotz ura
Lide Hernando Muñoz

Aiora Sampedro

Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson

Irati Majuelo

Itzulerak
Miren Agur Meabe

Aiora Sampedro

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak