« Itzuliko balitz, zer? Horra “Itzulera” | Objektu, subjektu galduak »
Hitzontziak / Xabier Montoia / Susa, 2017
Hildakoen oroitzapena Javier Rojo / El Diario Vasco, 2018-01-27
Taberna batek elkartzen ditu lau pertsona: tabernaren jabea, hango langile bat, “filosofoa” deitzen duten emakume gaztea eta emakume heldu aberatsa. Bakoitzak bere ikuspuntutik lehenengo pertsonan egindako narrazio baten bidez egiten dio bizitzari errepaso. Pertsonaiei dagozkien hari narratiboak korapilatzen dira, halako eran non azkenean hariek bat egiten duten taberna horretan. Pertsonaia bakoitzak bere istorioaz dioena irakurriko du irakurleak eta, hori gertatzen den bitartean, lau istorioek lotura dutela nabarituko du, elkar osatzen dutela. Hauxe da “Hitzontziak” izeneko nobela honetan Xabier Montoiak irakurleari eskaintzen dion planteamendu orokorra. Teknika eta estiloari begiratuta, nobela aberatsa, eskarmentu handiko idazle trebe baten eskua agerian uzten duena. Baina teknika-estilo kontuak alde batera utzita eta kontakizunaren argumentuari erreparatzen badiogu, diskurtsoaren aberastasuna areagotu egiten da.
Trantsizio garaiari egiten dio errepasoa idazleak, kontakizunaren erdigunean, besteak beste, Gasteizen martxoaren 3 malapartatu hartan gertatutakoa jarrita. Behinola ezkerreko alderdiek gizartea alda lezaketela pentsatzen duten pertsonaiek ikusiko dute horren osteko hauteskundeetan gizarteak berak bizkarra eman diola ezker horri. Errealitatearekin egiten dute topo bat-batean eta hortik aurrera egoera berriari egokitu beharra tokatuko zaie. Batzuek lortuko dute, eta edozein egoeratan aurrera ateratzeko ahalmena erakutsiko dute. Beste batzuek nahikoa dute bizirautearekin. Bizitzak naufrago papera utzi dien pertsonaia hauek menderatzailearen eta menderatuaren logikaren arabera jokatzen dute, bidean hil zirenen oroitzapenaren pisutik askatzea ezinezkoa zaielarik.
Gauza askoz gehiago eskaintzen ditu nobela honek, zertzelada asko, halako liburu aberats bati dagokionez. Edonola ere, liburuan topatzen ditugun alderdi guztietan denborak pasatzean eta ilusioak galtzean sortzen den etsipena nagusi da, era bikainean adierazia.
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Asier Urkiza
Barbaro iraun
Louisa Yousfi
Amaia Alvarez Uria
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Aiora Sampedro
Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson
Irati Majuelo
Itzulerak
Miren Agur Meabe
Aiora Sampedro
...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo
Jon Jimenez
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Asier Urkiza
Hitzak palmondo
Silvia Federici
Nagore Fernandez
Altxa, hildakoak
Fred Vargas
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels
Aritz Galarraga
Maitasun kapitala
Karmele Jaio
Mikel Asurmendi
Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro
Paloma Rodriguez-Miñambres
Jausiz
Alain Mendizabal Diaz
Maddi Galdos Areta
Hiriak eta urteak
Xabier Montoia
Irati Majuelo