« Errusiar diskoteka | Domaia da eta ez da »
Back to Leizarraga / Kepa Altonaga / Pamiela, 2015
Zehaztasuna helburu Javier Rojo / El Correo, 2015-09-05
“Back to Leizarraga” irakurtzen hasi naizenean, denboran zehar bidaia egiten ari nintzela iruditu zait, Kepa Altonagak itxuraz aspaldian gaindituta egon behar ziren arazoak aipatzen zituelakoan. Izan ere, prosaren izaeraz arduratzen den liburu bat da, testu batek zer nolako ezaugarriak izan behar dituen aztertzen duena, zehaztasuna helburu. Eta azken bi hitz hauek funtsezkoak dira Altonagaren liburua ulertzeko. Kepa Altonaga zientzia mundutik abiatzen da, eta zientzian erabiltzen diren testuek berezko ezaugarria dute zehatzak izatea. Anbiguetatea eta gutxi gorabeherako interpretazioak ez datoz bat zientziarekin. Eta halaxe izan behar da, zientziak bere izaera galduko ez badu. Baina zientziak duen zehaztasun horrek zientziaren mugak ere gainditzen ditu, eta diskurtso zientifikoa egiten ez denean ere, zehaztasuna behar da. Honelako oinarriak kontuan hartuta, Kepa Altonaga konturatu da zientziaz aritzen diren euskal testuetan hiztegiaren aldetik zehaztugabetasun handia dagoela, hain zuzen ere, komunitate zientifikoan ohikoak diren hitzak bazterrean uzten baitira hizkuntzaren aldetiko jatortasuna bilatzeko asmoz. Inguruko erdaretan ohikoak diren hitzak geureganatu beharrean, euskarak dituen prozedurak aprobetxatuz asmatu egiten dira hitzak askotan. Ondorioa zehaztugabetasuna, non ez den testu ulertezina.
Hiztegiari dagokion arazo honez gainera, euskarak aurkezten duen bigarren arazoa sintaxia bera da. Gure testuinguru kulturalean dauden beste hizkuntzek nahiko ordena antzekoa erakusten dute, baina euskara desberdin agertzen da. Denda dela, euskal idazle klasikoak arazo berberekin aurkitu ziren XVI eta XVII. mendeetan.
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera
Ura ez baita beti gardena
Xabi Lasa
Irati Majuelo
Gaueko azken expressoa
Eneko Aizpurua
Ibon Egaña
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Aiora Sampedro
Gizadiaren oren gorenak
Stefan Zweig
Jon Jimenez