kritiken hemeroteka

8.288 kritika

« | »

Urtebetetze festa / Castillo Suarez / Elkar, 2012

Zaurietatik arnas hartzen Jose Luis Padron / Bilbao, 2013-01

Bilbao berripaper eredugarri hau 25. mendeurrena ospatzen ari zela, Castillo Suarezen azken poesia lana iritsi zitzaigun: Urtebetetze festa (Elkar, 2012). Ospakizuna eta euskal poesiaren berriena ezin egokiago lotzeko.

Castillo Suarezek ez ditu inoiz ezpainak margotzen, eta ezpainbarra bat da liburuko azalaren irudia. Kontraesan estetikoa dirudi, baina gelditasunetik ateratzen gaituzten gogo-aldartearen mugimenduen multzoan sartuko nuke bitxitasuna: bizitza gauza polita ez dela ondo ikasi duenaren bizipoz adimentsu eta ironikoaren adierazpen ederra. Eta poema bilduma osoa dago bizitzarekin mugimenduan.

Ez dugu poesiatzat ulertzen dugun lerro etena topatuko, ez dute olerkiaren egitura hori, baizik eta prosazko egitura, Souvenir liburuan erabili zuen moldean. Eta tartekatuta, bi lerroko poemak: horiek harritu naute gehien, haragia latigoarekin jotzen denean bezala idatzita. Hauxe, adibidez: “Beti dago maitasuna baino okerragoa den zerbait:/ biharamuna”. Baina gainontzeko testuetan ere baditu ideien eta irudien arteko loturak, euskaraz originalean irakurri ahal izateak poza berezia ematen dutenak, meritu eta maila handikoak.

Poesia irakurtzen du asko Castillok, eta Yolanda Castaños galiziarraren aipuak abiapuntua ematen dio, baina bere egungo unibertso literarioa osatzen duten beste hainbat aipu ere sinatzen dituzte Iñigo Aranbarrik, Xabier Gantzarainek, Elena Medelek eta Kerobiak. Bakardadeari buruzko aipuak, bakardadeari buruzko liburua ere den aldetik.

Bakardadea, bakardadetik datozen ametsak, ahaztura/oroimena eta utopia, horiek aipa daitezke gai nagusien artean. Gorputzaz ere idazten du. Eta keinu batzuk egon badauden arren, gai politikoak alde batera utzi ditu, eta, horrek, nire ustez, interesgarriago egiten du bere ahots poetikoa. Nitasunetik idatzitako poemak ahaztu, eta bigarren pertsona eta hirugarren pertsona batean jarri du fokua. Idatzitakoaz hitz egitea nahiago du Castillok, bere buruaz hitz egitea baino.

“Aireportutan daude emakumerik ederrenak” esaten du poemetako batean. Euskal poesian ere bai.

Dena den, kasu handirik ez egin hemen esandakoei, zaletasun berriaz irakurtzekoa baita Castillorena, liburuari buruz besteek zer esango zain egon ordez, norberak jabetzea merezi duten horietakoa. Hori da Urtebetetze festa liburuaren mesedetan esan nahi dudan gauzarik garrantzitsuena.

Azken kritikak

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Asier Urkiza

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

Amaia Alvarez Uria

Izotz ura
Lide Hernando Muñoz

Aiora Sampedro

Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson

Irati Majuelo

Itzulerak
Miren Agur Meabe

Aiora Sampedro

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak