« Ibiltariaren galderak | Trama ahulegia »
Odolbildua / Josu Landa / Susa, 2002
Iluntasuna Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2002-09-08
Josu Landa, aspaldiko idazlea, aspaldiko “enfant terrible”a (dena dela enfant-etik gehiago zuen terribletik baino; izan ere, Josu landaren irribarrea ikusirik, nekez sinets daiteke mutilak, denbora pasa ahala are mutilago denak, gaiztotik ezer duenik), eleberria idatzi du. Edozein herritan kanpai eta ezkila joka hasteko aitzakia izango litzateke, hainbeste denboraren hondarrean Josu Landak nobelari ekin eta nobela idatzi izana, baina gurean, herri apala, herri xumea, herri arrosa, halakorik ez; gurean apaizek eta bizian santu egindakoek dute kalean, elizatik kanpo ere, intsentsu usaina eramateko eskubiderik. Eskerrak Josu landak eleberri edo nobela ona eta polita idatzi duen! Baiki.
Lau pertsonaia nagusi; Mentxu, Antonia, Santos eta Joselu; beste batzuk bigarren mailako, intriga eta misterioa, iragan ezkututik datorrena, iragan orainean argitu ez dena. Horixe eleberriaren muina. Josu Landak poliki kontatzen du historia, detaile eta xehetasunetan geldituz, xehetasun bakoitzaz gozatuz, xehetasunetan biziz, xehetasunak baitira artelan baten, edozein dela ere, mailak; goraino jotzen duten mailak. Nobelaren helburua misterioa eta intriga azkeneraino eustea denik (ez alferrik esan dezakegu Josu Landaren hau erdian dagoela, polizia nobelaren eta nobela sozialaren arteko bidean), pertsonaien iluntasuna, haiei buruz dakiguna dositan eta gutxika emateak lagundu egiten du, azkeneraino ez dezagun jakin zer diren eta zer darabilten eskuen artean; dena ez dela dirudiena, horixe ateratzen da ondorio.
Hiria ere bada, gerra osteko Portugalete, ezkerraldea edo Bilbo, giro gris eta iluna (testuan hain ongi adierazia non gristasun eta iluntasun hori kutsagarri bihurtzen baita), bizitzeko ahaleginean diharduten gizon-emakumeak, meatzariak, kontrabandistak, trafikanteak, estraperlistak. Gerra osteko giro hits ituna, noski, gerra osteko miseriak eta edertasunak, heroien lanak eta traidoreen zelatak: bizitza azken finean. Hiriko bizitza alegia, kaiola batean bezalakoa baita, nahita ere nekez irten daiteke dagoenetik. Landutako eleberria, benetan ederra.
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Maddi Galdos Areta
Mundu zitalaren kontra
Lizar Begoña
Asier Urkiza
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Nagore Fernandez
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera