kritiken hemeroteka

8.280 kritika

« | »

Sorginak (lehen eta orain Afrikan eta hemen) / Xipri Arbelbide / Elkar, 2011

Sorginetan sinesten Javier Rojo / El Correo, 2011-06-25

Xipri Arbelbidek sorginen mundua ezagutarazi nahi du “Sorginak. Lehen eta orain Afrikan eta hemen” izenburuko saiakera honetan, eta horretarako bere esperientzia pertsonala erabili du abiapuntu moduan, zeren Boli Kostan misiolari egon zenean ikusitakoak azaltzen baititu. Magiak mundu horretan duen garrantzia azaltzen digu eta ikusiko dugu nola hango jendeak benetakotzat hartzen dituen sinestezinak diruditenak, are norberaren esperientziaren aurka daudelarik ere. Kasu honetan, norberaren esperientziak eta sinesmenak talka egiten badute, sinesmena da nagusi ateratzen dena, esperientzia sinesmen horretara egokitu behar delarik. Afrikako gertakariak kontatzen dituen atal hauek anekdota bilduma interesgarriak dira, anekdota horiek integratzeko eskema teoriko sendoa falta duela iruditzen bazait ere. Hurrengo kapituluetan Boli Kostakoak alde batera utzita, Euskal Herri kristaura biltzen ditu begiak idazleak, hemen, Europako Mendebaldean historian zehar zer gertatu zen azaltzeko. Eta ondorio nabarmen batera heltzen da idazlea: sorginetan eta magian sinestea ez da herri “primitiboetan” bakarrik gertatzen. Herrialde aurreratuetan eta hiri giroan ere halako sinesmenak baditugu. Euskal Herriaren historian ikusitakoa azaltzerakoan, adierazten zaigu sorginetan-eta sineste hori gertatu zela kristau sinesmenak oso sakonak ez zirelako. Sakonean animismoarekin lotu litezkeen sinesmen batzuk zeuden eta horien gainean kristautasuna txertatu da, baina aspaldiko sinesmen animista horiek guztiz bazterrean utzi gabe. Kristautasunak bere sinesmenen eskeman sartu zuen sorginetan-eta sinestea, baina horretarako deabruaren presentzia nabarmendu behar izan du.

Liburua bukatzeko De Lancreren idazkietan agertzen direnak aztertzen ditu Arbelbidek, hura izan baitzen XVII. Mendearen hasieran Ipar Euskal Herria sorginetatik “garbitzera” etorri zen inkisidorea. Idazlana, interesgarria gertatzen da, baina nahiko anekdotikoa lehen esan bezala. Xehetasunak bilatu nahi dituenak, istorio eta anekdotak jakin nahi dituenak, hor aurkituko du bere interesa non asetu.

Azken kritikak

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Zakur zaunkak
Iñaki Irazu

Hasier Rekondo

Bufalo guztiak
Juanra Madariaga

Paloma Rodriguez-Miñambres

Independentzien eguzkiak
Ahmadou Kourouma

Jon Jimenez

Zirriborroak eta gero
Askoren artean

Asier Urkiza

Zirriborroak eta gero
Askoren artean

Amaia Alvarez Uria

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak