« Damutzen ez direnak | Gainbeheran »
Milwaukeen / Iñigo Barbancho / Hiria, 2013
Lan irekia Javier Rojo / El Diario Vasco, 2014-01-17
Eman dezagun Iñigo Barbancho Galdosen eskutik datorkigun liburu hau, Milwaukeen izenburua duena, nobela bat dela. Izan ere, nobela izenaren azpian era eta mota askotariko testuak bildu daitezke eta, alde horretatik ikusita, nahiko izendapen malgua da. Bada, idazlan hau nobela bada, gutxienez nobela desberdin baten aurrean gaudela esan dezakegu. Egituraren aldetik, adibidez, irakurleak ikusiko du atal txikiz osatuta dagoela testua eta atal hauek gai batzuen inguruan biltzen direla. Gai horiek nobela honi batasuna ematen dioten hari narratibo desberdinak dira. Baina, eta hau oso garrantzitsua da, atal horietan iradokitzen diren hari narratiboak ez dira testuan azaltzen. Nolabait esateko, hainbat gairen inguruan aritzen den ahots bat ikusten (entzuten) dugu nobelan, lehenengo pertsonan hitz egiten digun ahotsa baita testuan agertzen zaiguna.
Batzuetan ematen du pertsonaia bi munduren artean galduta dagoela, eldarnioaren eta errealitatearen artean kokaturik egongo balitz bezala, pentsamenduaren eta materialtasunaren artean talka bat gertatuko balitzaio bezala. Eta muga-mugan kokatutako ahots hori, kontzientzia hori, iluntasunean amiltzen da poliki-poliki, iluntasun horretan etxera bueltatze bat, atsedenleku bat, aurkitzen duelarik.
Hemen derrigorrezkoa da irakurlearen jarrera aktiboa. Iñigo Barbancho, liburuaren kontrazalean esaten denaren arabera, Literatur Teoria eta Literatura Konparatzailean doktorea da eta, hortaz, uste izatekoa da literaturaren barne makinariaren funtzionamendua ondo ezagutzen duela. Eta kasu honetan esango nuke Umberto Ecok zabaldu zuen lan irekiaren teoriak ezin hobeto azaltzen duela hemen gertatzen dena. Nobelaren argumentua, testuan barik, irakurlearen buruan eraikitzen da. Abangoardiaren esperimentuak gogorarazten dizkigu nobela honek.
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Maddi Galdos Areta
Mundu zitalaren kontra
Lizar Begoña
Asier Urkiza
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Nagore Fernandez
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera