« Sudur gorri eta guzti | Mitoen berpiztea »
Bi bihotz, hilobi bat / Ramon Saizarbitoria / Erein, 2001
Bi bihotz, hilobi bat Irati Marañon / aiaraldea.eus, 2013-06-19
Oraingoan ere Ramon Saizarbitoariaren nobela labur bat gomendatuko dizuet. Bai hau bai aurrekoan hizpide izan nuen “Gudari zaharraren gerra galdua” Gorde nazazu lurpean liburuan jasota daude. Hain zuzen, obra hartan Saizarbitoriaren bost nobela labur bildu ziren, eta horietako batzuk, gerora, banaka argitaratu ditu Ereinek.
Senar-emazte batzuen harremanaren gainbehera kontatzen digu nobelak, eta emaztearen aitari hilobi egoki bat ordaindu ezinak gainbehera horretan duen eragina.
“Biharamunean, beste askotan bezala, Florak panteoi bat eskatzen zuen iragarki bat erakutsi zidan, eta deitzeko eskatu. ‘Deitu besterik ez’ esan zidan, ‘zenbatean dauden ideia egiteko’.
Deitu egin nuen atsegina emateko, noizbehinka izaten zituen aldi gozo horietako batean zegoelako, eta horietan ezin niolako deus ukatu; nire esku zegoenik, jakina. ‘Vendo panteón en Polloe. Seis ataúdes; en calle soleada’ zioen iragarkiak. Ongi dut gogoan, alderdi eguzkitsuari buruzko oharrak heriotzaren inguruko kultura absurduaz pentsarazi zidalako. Hala esan nion Florari, zer axolako zitzaien hildakoei ehortzita zeuden alderdiak eguzkitsuak edo itzaltsuak izatea. Eta erantzun zidan baietz, bazuela garrantzia; berak hildakoan leku eguzkitsu batean egon nahiko zukeela, ni zahartuta nire erreumarekin lore sorta eskuan bisitatzera joango nintzaionean epeltasunean egon nendin. Eta barre egin zuen txantxetan ari zela adierazteko”.
Senarrak ematen digu guztiaren berri, lehenengo pertsonan. Umorez eta sarkasmoz josia, asko disfrutatuko duzue bikote honen gatazkekin. Dena den, umore horren azpian, mingostasuna dago, egunerokotasunak eta bikotekideari ezkutatzen dizkiogun gauzak, esatera ausartzen ez garen horiek, eragindakoa, hain zuzen.
“Ezin jasan zuen ikuskizuna zen latako sardinak jaten eskaintzen nuena, oso emakume fina baitzen Flora, Fernández de Leundatarren ohituren arabera hezia; baina haiek ez bezala, pobrea izaki gajoa, eta pobrea zelako, apetatsua haien seme-alaben aldean. Gezurra dirudien arren, horrela izaten baita. Aberatsak begirune handiegirik gabe izaten dira heziak, neskameen manupean edo barnetegietan sarri; pobreei, berriz, ardura osoa eskaini ohi die amak, eta, askotan, ez dira haien gonapetik ateratzen.
Alderantziz ere gertatu ohi da, noski: nagusien seme-alabak izugarri maite dituztela neskameek, eta berak mesprezatzen, pobreak direlako hain zuzen. Nik uste Florari gauza bietatik zerbait gertatzen zitzaiola, mespretxua eta gehiegizko begiramena pairatu behar izan zituela aldi berean. Flora gajoak. Gajoa Flora, eta gizajoa ni”.
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Maddi Galdos Areta
Mundu zitalaren kontra
Lizar Begoña
Asier Urkiza
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Nagore Fernandez
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera