kritiken hemeroteka

8.288 kritika

« | »

Txartel bat (des)herrira / Garazi Goia / Elkar, 2013

Identitateaz Javier Rojo / El Diario Vasco, 2013-05-10

Batzuetan iruditzen zait euskal literatura gehiegi mugitzen dela modaren haizeek bultzatuta. Ziklikoki-edo, gai batzuek hartzen dute garrantzia eta ematen du idazleak halako gaiak erabiltzera behartuta sentitzen direla. Azken urteotan gertatzen ari dena kontuan hartuta, kontura gaitezke nola Gerra Zibilean erbesteratuak izan ziren haurren istorioek leku berezi bat aurkitu duten gure literaturan. Gogoratu bestela iaz zer gertatu zen Kirmen Uriberen Mussche izenburuko nobelarekin. Garazi Goiak ere halako haurren istorioa berreskuratzen du Txartel bat (des)herrira izenburuarekin argitaratu den nobela honetarako.

Hil arte beti “gerrako haurrak” izango direnen oroimena da nobela honetako ardatzetako bat, bakarra ez ordea. Hasieratik bertatik argumentua paraleloan eraikitzen diren bi bizitzaren inguruan biltzen da. Alde batetik, “gerrako haurra” daukagu, Peru. Pertsonaia hau umetan Ingalaterrara eraman zuten, baina berton zegoen familiaren zirkunstantzia bereziek galarazi zuten bere garaian bueltatzea, eta Ingalaterran bizitzen geratu behar izan zuen. Pertsonaia deserrotuta sentitzen da. Paraleloan Ibairen bizitza daukagu. Honek arazo pertsonal batengatik (auto istripu batengatik eta batez ere honen inguruan iradokitzen den egoera bereziagatik), Euskal Herritik aldentzea erabaki du. Bien hariek bat egiten duten Ingalaterran. Bata atzera begira bizi da, oroimenean katigaturik. Besteari oroimenik ez edukitzea gustatuko litzaioke, etorkizuna inolako aingurarik gabe hutsetik planteatu ahal izateko.

Aitortu behar dut, nobelaren barruko edo argumentuaren araberako logikatik begiratuta, ez dudala askotan ulertzen pertsonaiek zergatik egiten duten egiten dutena, haien motibazioa nobelatik kanpo kokatu ezean. Izan ere, kanpoko indar batek (agian idazlearen biografiak azalduko lukeenak) pertsonaien gorabeherak kontrolatzen ditu.

Azken kritikak

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Asier Urkiza

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

Amaia Alvarez Uria

Izotz ura
Lide Hernando Muñoz

Aiora Sampedro

Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson

Irati Majuelo

Itzulerak
Miren Agur Meabe

Aiora Sampedro

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak