« Papera eta metafora | Robert Musscheri gorazarre »
Alter ero / Bertol Arrieta / Susa, 2012
Ispiluan den “beste ni”-a Saioa Ruiz Gonzalez / Argia, 2013-01-27
Izugarri gustura irakurri dut Bertol Arrietaren Alter ero narrazio liburua. Arin irakurtzen diren zortzi ipuin laburretan pertsonaia maskulino bana topatzen dugu betiko errealitatean txertatuak. Hala eta guztiz ere, bada errutina horretan pertsonaiek erakusten duten egiteko modu berezi bat, errealitate arruntenetan aurkitzen dena baina besteengan ikusten ez dugun arte, harrapatzeko zail xamar suerta datekeena. Ispiluaren metodoa inkontzienteaz kontziente izateko metodo ezin hobea iruditzen zait.
Hari narratibo landugabeegiak eta idazkera sinpleegia izan arren, ene ustez, guztiongan bizi den Alter ero inkontziente hura biziki ondo islatzen jakitetik abiatzen da Arrietaren gaitasuna. Horrek pentsatzera eraman nau Arrieta bera ez ote den sekula psikoanalisian aritu. Ez erotasunagatik, terapia psikoanalitikoaren defendatzaile sutsua nauzue, baizik eta errealitatea perzibitzeko modu eta perspektiba berezi batetik idazten jakin izan duelako.
Narrazio gehienetan ageri diren pertsonaiak neurotiko obsesibotzat har daitezke: Ipuin perfektua idatzi nahi duen narrazio horretako pertsonaia, Un tal Ekain izena duen ipuin bereko pertsonaia, bere burua Cortazarren oinordekotzat daukana, edota Laurak eta hodei ipuineko pertsonaia, erlojuetan orratz handiak etengabe irentsi baitu txikia!
Arrietak, baina, ez ditu horrela tratatzen. Egiten dutena deskribatzera mugatzen da oso arruntak diren egoeratan txertatuz, halakoxea baita egunerokotasuna, eta bizitza, azken finean. Baina hain da arrunta, askotan begirada lanbrotu egiten zaigula, eta gure beldurrez, obsesio eta frustrazioez ohitura egiten dugu, stand-by egoeran (ipuin baten izenburuaren antzera) geratzeraino. Denbora betibera, bizitzaz aldatu nahia eta ezin (ausartu ez?), iraganeko frustrazioen arantzak erauzi nahia (zenbat dira ikasketa unibertsitarioak, gurasoen influentziak bultzaturik egin dituztenak?), egonkortasunari Bye esateari panikoa, zenbait profesiotan dauden obsesio perfekzionisten azaleratzea (idazlearen inspirazioa versus teknika); nor ez da luzez ezerezari begira geratu, inspirazioa noiz iritsiko den zain? Edo, idazteari ekin aurretik milaka liburu irentsi behar dugulako obsesioa nork ez du inoiz ukan? Ipuin perfektuko pertsonaiak panikoa dio idazlearen profesioari.
Bertol Arrietak narrazio liburu interesagarria eskaintzen jakin izan digu. Gure izaeraz (izanaz?) hausnartzeko manual gisa eta, espresioa onartzen badidazue, etxetik ibiltzeko dosi psikoanalitiko ttipi moduan hauteman dut nik. Guztiz gomendagarria.
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Asier Urkiza
Barbaro iraun
Louisa Yousfi
Amaia Alvarez Uria
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Aiora Sampedro
Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson
Irati Majuelo
Itzulerak
Miren Agur Meabe
Aiora Sampedro
...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo
Jon Jimenez
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Asier Urkiza
Hitzak palmondo
Silvia Federici
Nagore Fernandez
Altxa, hildakoak
Fred Vargas
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels
Aritz Galarraga
Maitasun kapitala
Karmele Jaio
Mikel Asurmendi
Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro
Paloma Rodriguez-Miñambres
Jausiz
Alain Mendizabal Diaz
Maddi Galdos Areta
Hiriak eta urteak
Xabier Montoia
Irati Majuelo