kritiken hemeroteka

8.288 kritika

« | »

Txipiroiren bat edo beste / Rafa Egiguren / Ustela Saila, 1981

Rafael Egigurenen poema liburua Josu Landa / Egin, 1981-11-05

Rafael Egiguren ez da poeta berria. Gaur egun hogeitamar urte eta piko dituela, aspalditxo ekin zion poetaren ofizioari, ekite geldo bainan konstantean. Eta azkenean, eta Ustela Sailaren eskutik, bere poema liburutxoa eman du argitara.

Txipiroiren bat edo beste du izena liburuak, eta hasiera hasieratik txalo bero bat Rafari. Garbi bait dago askoz poetikoagoa dela —eta ondorioz poemetarako egokiagoa— aberetxo hauen tinta erabiltzea txinatarrek asmatutakoa erabiltzea baino. Tinta bereziaz idatziak daude, beraz, bertan ageri diren poemak.

Urte luzeetako lanaren ondorioa da, beraz, eskaintzen zaiguna, eta, egia esan, ez da oso produkto mardula eta trinkoa (ez dakigu alperkeriaz ala selekzio prozesu baten ondorioz). Bainan mardula ez izateak ez dio, kasu honetan, katxarroari kalitatea kentzen. Bai bait dago kalitatea poemetan zehar.

Zaila da Rafaren poemagintza ezagugarri batzuren bidez definitzea, bainan erabiltzen dituen elemendu batzu aipatzeak pena merezi luke akaso. Umore edo ironía. antzeko zerbaitek giro estrainu bat lortzen du batzutan, oso esaldi bereziak eraikiaz, “ea zortea duzun/eta nitaz/enamoratzen zaren”, edo jainkoaren figura tratatzeko tankera zorrotza, esate baterako.

Oso gustoko ditu egileak hitz jokoak eta esaldien laburtzea. Elimina daitekeen guztia eliminatuz, prosaismoa uxatzeko joera bizia ikusten zaio, askotan poema, trinkoegia bilakatuz zaildu egiten delarik konprentsioa. Oso egokia, bestalde, irudien aukeratzea eta poema gehienetan sortzen den imajin mundua, “hondartza, Jijoiko turroia” edo “heure buruan/bueltaka/behar hukean/tren elektrikoa”. Honen esponenterik garbiena Germani dedikatutako poema zitekeen.

Hala ere, eta aurretik aipatutako elemenduen balioa errekonozituz, orokorrean motzegia geratzen da Egigurenen liburua, berez laburra izanik ere poema batzu soberan egongo bai lirateke gure ustez, beste poema batzutan dagoen kalitatera ez direlako hurbildu ere egiten. Aldi berean, hainbeste urtetako lan batetarako zertxobait gehiago espero zitekeen; ez dugu uste gehiegi eskatzea litzatekeenik.

Aipamen aparta merezi du liburuaren alde grafikoak, Ustela Sailaren tradizio onari jarraituaz, oso presentazio apaina iritsi dute eta. Joxemi Zubalabek egin ditu marrazkiak eta azala, eta bere meritorik handiena, agian, poemekin konsegitu duen konpenetrazioa litzateke. Beste txalo bat, bainan hau azkena.

Azken kritikak

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Asier Urkiza

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

Amaia Alvarez Uria

Izotz ura
Lide Hernando Muñoz

Aiora Sampedro

Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson

Irati Majuelo

Itzulerak
Miren Agur Meabe

Aiora Sampedro

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak