« Emakume bat | Emakume beltz arruntarentzat »
Baita hondakinak ere / Iñigo Astiz / Susa, 2012
Bizitza legez Igor Estankona / Deia, 2012-05-05
Kontrazaleko poema irakurtzea nahikoa da ohartzeko Iñigo Astizek astiro, sakon, zehatz, polito idazten duela. Baina batez ere zintzo idazten du, zurikeria poetikorik gabe. Harrapatu egiten du irakurlea bere tonu etengabe grabearekin, eta poema amaitu eta iraun egiten du halako nostalgia indartsu batek, iraun soiltasunagatik, iraun, harritu egiten zaituelako oharkabean aurrean jartzen dizun ispilu horrek.
Neure burua ikusi dut islaturik Astizen hitzetan, gogoratu naiz bihotzaren beldur nahita ahaztuez. Esate baterako, nor garen ez jakitearen laborria: “Bigarrenez sakatu diot argiari, geldi, / ezin asmatuz zer beste unerengatik / sakrifikatu behar nukeen hau, / zer beste lekutan pentsatu nauten, / eta zer beste bizitza amestu didaten”.
“Norbait ezagutu dugula” iruditu zitzaion Lander Garrori liburua bukatu zuenean —azala berak diseinatu zuen—. Deskribapen ona dela otu zait, poemario zabala baita Baita hondakinak ere. Liburu honetan igartzen da idazlearen helburua zein den, nora iritsi nahi duen, zer konpartitu gura duen gurekin: “Hau guztia bukatzen den egunean / objektuak izango dira gutaz eta / gure ordez mintzatuko direnak”.
Astizen ametsak poesia dira, baina istorio luze bat bezala iristen zaizkigu, kontakizun intimo baten antzera, ipuin mingots txikietan diosku argonauta dela mundu arrotz eta erdipurdiko honetan, zeina guk bihurtu behar baitugun bizitzeko moduko, eta hiltzeko egoki: “Zuhaitz bat haz dezaket nigan, / eta metafora beharrik gabe / izan naiteke inoren gerizpe. / Konkista nazakete, alokatu, edo, / agian, baita bakean utzi ere, / garrantzi estrategikorik gabeko irla bat nola; / izan ditzaket sustraiak, banderak, / eta biztanle gutxi gorabehera zoriontsuak. /(…) atsegina ere bada geografia izate hau: / pertsona bezain leku sentitze hau”. Poema berean biltzen dira baikortasuna eta iluna, eta collage-aren bitartez, polifoniari esker, irudien aberastasunarekin, egiatik askoz hurbilago dagoen efektu interesgarria lortu du idazleak: batera kontatzen ditu batera sentitzen dituen hainbat gauza, nahastea dela onartzen du, ugaldu egiten zaizkio diskurtsoaren planoak, Iruñean bizi du Elizondo. Halako jokoekin eta abstrakziotik gauza konkretuetara eroateko daukan gaitasun harrigarriari esker, Astizek dakar diskurtso bat eguneroko gauzetan errotua, baina modu berezian. Alde batetik beti bezain itsusia da dena, baina beste alde batetik magikoa da; batzuetan amorragarria izan daiteke denbora hil hau, eta beste batzuetan miragarria bizirik egote hutsa.
Saltoa eman du poetak, plazaratu ditu bereak indartsu, eta ezin saihestu ahal izan duen arren behartutako esperimentazioa zenbait lore-jokotan, orokorrean naturaltasun itzelarekin harilkatzen ditu aspaldian irakurri ditudan hibrido onenak: ironia eta patetismoa, barrea eta negarra. “Sekula guztiz heltzerako badoan / presentzia lauso bat baino ez da / iraultzaren ideia nahasia hemen”. Bestelako sentimentaltasun bat da Astizena. Ez da bihotza eskuan idazten duenaren nabarmenkeria, ez da esperientziaren poesia hotza, ez da pribatua eta itxia, ez da publikoa eta esplizitua, ez da kasualitatearen fruitu, ez da aurrez pentsatutakoa, ez da lirikoa… baina mundu honetako kontraesanei, edertasunei, erreparatzen die.
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Asier Urkiza
Barbaro iraun
Louisa Yousfi
Amaia Alvarez Uria
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Aiora Sampedro
Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson
Irati Majuelo
Itzulerak
Miren Agur Meabe
Aiora Sampedro
...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo
Jon Jimenez
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Asier Urkiza
Hitzak palmondo
Silvia Federici
Nagore Fernandez
Altxa, hildakoak
Fred Vargas
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels
Aritz Galarraga
Maitasun kapitala
Karmele Jaio
Mikel Asurmendi
Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro
Paloma Rodriguez-Miñambres
Jausiz
Alain Mendizabal Diaz
Maddi Galdos Areta
Hiriak eta urteak
Xabier Montoia
Irati Majuelo