kritiken hemeroteka

8.288 kritika

« | »

Bizien gaubeilan / Txiliku / Elkar, 2011

Tradizio berritua Javier Rojo / El Correo, 2011-11-05

J.M. Olaizola, Txiliku ezizenez ezaguna den idazlea, idazle trebea da istorioak kontatzeko orduan. Agian ez da oso orijinala izango, zeren kontatzen dituen istorioetan arazorik gabe aurkitu baititzake irakurleak beste nonbait irakurritako edo entzundakoaren oihartzunak. Baina aitortu behar zaio baduela irakurleari ezaguna gertatzen zaion hori (motibo bat, aspaldian entzundako edo irakurritako kontakizun hura) berpizteko abildadea. Alde horretatik gogoratu behar da Txiliku lanbidez eskolarako testu liburuak idazten aritu dela, eta langintza horretan hainbat gairi buruzko informazio ugari topatu duela.

Bizien gaubeilan izenburuko narrazio liburu honetan trebetasun horren adibide bat ikusi ahal dugu. Hogei narraziotik gora agertzen dira liburu honetan, eta orijinaltasuna erakusten ez badu ere, kontalariaren ezaugarriak betetzen dituela ikus dezakegu. Izan ere, kontatzeko orduan baliabide handiak ditu, kontatutakoa interesgarri bihurtzeko ahalmena erakusten dutenak. Istorio batzuk narrazio tradizionalen berridazketa gaurkotutzat har ditzakegu. Kasu horretan narrazio tradizional hori testuinguru moderno batean jarrita, indar berriz hornituta agertzen zaigu, “hiri legenda” deitzen diren horietan egin ohi den bezala. Narrazio tradizionalean leku-denboraren aldetik nagusi zen zehaztugabetasuna desagertzen da horrela, eta testuinguru oso zehatz eta ezagunean kokatzen zaigu bestela ipuin miresgarria deituko genukeen hori. Efektua deigarria da: errealitatearen bazter batean mundu misteriotsu eta fantastiko baten presentzia agertzen zaigu. Besteetan, narrazioak nonbait entzundako pasadizoak, anekdotak direla dirudi, herri kronika batetik ateratakoak.

Gauzak honela, esan dezakegu tradizio eta modernitatea elkartzen diren puntuantxe kokatzen dela Txilikuren literatura. Mundu tradizionala desagertzen den neurrian, bertan agertzen diren osagaiak ez dira guztiz baztertzen, baizik eta mundu modernoan nolabait txertatzen dira, eta hala erakusten da mundu modernoa. Eta honi gaineratu behar diogu estilo eta teknikaren aldetik duen trebetasuna, gai baita molde desberdinetako kontakizunak inolako esfortzurik gabe emateko.

Azken kritikak

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Asier Urkiza

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

Amaia Alvarez Uria

Izotz ura
Lide Hernando Muñoz

Aiora Sampedro

Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson

Irati Majuelo

Itzulerak
Miren Agur Meabe

Aiora Sampedro

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak