« Izatearen funtsa | Geure baitara itzuli »
Letra txikiaz bada ere / Joan Mari Irigoien / Elkar, 2002
Jolasteko gogoa Igor Estankona / Deia, 2002-05-31
Horixe da, jolasteko gogoa, Joan Mari Irigoienek liburu honetan gainezka dakarrena. Orain dela lau urte argitaratu zuen “Hautsa eta maitemina” ere jolas bat izan zen, hasi bezain laster bukatzen ziren poemekin. Orduko hartan irakurleak jarri behar zizkion gogoetak eta bere gain hartu behar zuen haiku antzera idatzitakoa luzatzeko lana. Oraingoan idazleak bere lekua eskatu du, eta ludiko dator. Politikaren esne mikaztua bera ere ikuspuntu dibertigarritik oratzen du. Gure aurrean hitz egiten ari den bitartean malabareak egiten dituen idazle gisa errebelatu da Altzakoa. Bista alaitu eta zer pentsatua eman, biak batera egin daitezkeela frogatzen du “Letra txikiaz bada ere” atipiko honek. Euskal poesian oso ohikoak ez diren pieza bitxien arteko azkena jarri du gure eskuetan Elkarrek, zorte ona opa diogun sail estrenatu berrian.
Mundu zoro honek poetarengan sortzen duen harridura da liburuaren orea. Harridura horri aurre egiteko gauzak ordenean jartzea ezinezkoa denez eta arrazionaltasunak ez daramanez inora, ordenik eza aukeratu du berak ere lanabes. Umorea laztandu arren Zorogoien deitzen dio bere buruari, pentsa ez da hori helburua, bidea baino.
Existentzialismo sakoneko pasarteak ere badaude. Liburua bukatu eta balantzea egiterakoan ez dute pisu gutxi era horretako ondorioek. Baina erremediorik gabe amilduko garenaren segurantzak ez dio munduari zentzurik kentzen. Alderantziz, hain zuzen HEMEN hitz egin behar dugu jainkoaz, maitasunaz, gatazkaz. Ez dut ikusi jainkoa hainbeste aldiz aipatzen duen liburu hain existentzialik. Kontraesan hoiek guztiak, eta gehiago, ia hirureun orrialdeko liburu mardulean.
Kontraresanak ez du esan nahi dena dudan jartzen denik. Badaude iparrorratzaren lana egiten duten pare bat erreferentzia. Batetik, herriaren jakintza, amaren figuran hezurmamitua. Eta bestetik abertzaletasuna, adiera zabal zein konkretuan. “Oi, lur…!” poema da horren adibidea. Homosexualitatea babesten du bere heterosexualitatetik, arrazakeria eza bere azalaren zuritasunetik e.a. baina hatz egiten dio poetak bere azal abertzaleari eta azpian beste abertzale bat aurkitzen du. “Hau komeriya!”. Azken esaldi horrek bihozkada itxura dauka. Komeria, komeria serioa da honakoa.
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera
Ura ez baita beti gardena
Xabi Lasa
Irati Majuelo
Gaueko azken expressoa
Eneko Aizpurua
Ibon Egaña
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Aiora Sampedro
Gizadiaren oren gorenak
Stefan Zweig
Jon Jimenez