kritiken hemeroteka

8.288 kritika

« | »

Errotik / Gotzon Barandiaran / Susa, 2010

Borroken epika Javier Rojo / El Correo, 2010-12-11

Noiz edo noiz entzun izan dira gure artean batzuen arrangurak, liburu baten gaineko iruzkina egiterakoan alderdi literarioak alde batera utzita kontu ideologikoak aipatzen direlako. Tira, liburu batean gehien nabarmentzen dena alde ideologiko hori bada, nekez hitz egin daiteke liburu horretaz ideologia kontuan hartu gabe. Eta horixe gertatzen da Gotzon Barandiaranen Errotik izenburuko liburu honekin. Idazlearen lehenengo nobela da eta ideologiak bideratutako kontakizun baten aurrean gaudela esan daiteke, halako moldez non ideologiari buruzkoak alde batera utziko balira liburuan, nobelarik gabe geratuko baikinateke.

Hiru zatitan dago banatua. Lehenengo zatian Euskalduna-ko langile batek, Luisek, lehenengo pertsonan kontatzen du ontziolan gertatu ziren gatazkak. Langile honek minbizia du, hilzorian dago eta idatzita utzi nahi du bere istorioa. Bigarren parteak, hirugarren pertsonan kontatuta dagoenak, azken zatiarekiko lotura funtzioa betetzen du. Hirugarrenean, langilearen alaba agertzen zaigu narratzaile moduan, bere borroka kontagai duelarik. Narratzaile desberdinak badira ere, testuan nabarmentzen da atal guztietan erretorika berbera agertzen zaigula. Gotzon Barandiaranen prosa erretorikoa eta estilizatua baita, borrokatasun puntu bat duena, momentu batzuetan Sarrionandiaren prosaren zordun dirudiena. Narratzaileen hitzekin batera, elkarrizketak ere agertzen dira, baina elkarrizketa hauetan ere ez dago aldaketa nabarmenik. Izan ere, elkarrizketan ez da inoiz aipatzen nor den momentu bakoitzean hitz egiten ari dena eta horrek anonimotasun itxura ematen die pertsonaien hitzei.

Liburua hasieratik bukaeraraino ideologizatuta dago, eta ideologiak markatzen du argumentua: lehenengo zatian narrazioaren ardatza den langileen borrokaren epikatik hirugarren zatian kontatzen diren ikasleen borroken epikara pasatzen da, kontakizun osoan ikuspuntu manikeoak nabarmentzen direlarik. Onen eta gaiztoen arteko gatazkak dira hauek, inolako xehetasunik gabeak, eta borroka hauetan bizitza pribatuari dagozkion kontuek leku gutxi dute. Eta borroka epikoen kontakizun hauetan berdin da errealitatekoak aldatzen badira, borroka horietan parte hartzen duten alderdiak (onak eta gaiztoak) oso argi geratu behar baitira.

Amaieran kontakizunak etorkizunera jotzen du, eta honek istorioan irrealtasuna nabarmendu baino ez du egiten.

Azken kritikak

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Asier Urkiza

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

Amaia Alvarez Uria

Izotz ura
Lide Hernando Muñoz

Aiora Sampedro

Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson

Irati Majuelo

Itzulerak
Miren Agur Meabe

Aiora Sampedro

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak