« Maite nuen | Mario Onaindiaz »
Musika airean / Karmele Jaio / Elkar, 2009
Iragan itxia Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2010-02-05
Literaturaren begia noranahi zabaltzen da, eta harrapatutako espazioa bere egiten du, konkistatzaile ausarta baita. Bada literatura handia, pasio arranditsuak dakartzana; eta bada literatura txikia, itxuraz bederen, sentimendu apalez ari dena. Lehenari buruzko adibideak ugariak dira eta jakinekoak. Bigarrenari buruzkoak urriagoak dira, eguneroko bizimodua jotzen baitute seguruago halakoek, egunerokotasunetik kanpo dagoen mundu liluragarria baino. Natalia Ginzburg dela esango nuke literatura klase horren adibide. Memoria eta sentimendua ekartzen ditu testuetara.
Emakumeen historia bat da Karmele Jaiok idatzi duena. Mundu itxi eta mugatua, oroitzapenek lerrokatua, erakusten digu, oroitzapenak, batzuetan aise eta besteetan nekez, dabiltzan lurralde iraganekoa. Eleberriko emakumeek uko egin diote denboran aurrera jotzeari, alegia bizitzeari, eta iraganeko mundu irudikatuan gorde dira. Hango espazio moldakaitz horretan, ez baitago iragana ongi zehazterik, bizi dira, eta ez dute irten nahi. Lehen pertsona da ahots nagusia, oroitzen duen lehen pertsona, esanez bezala “oroitzen dudan bitartean banaiz”. Eta oroitzen dena, egunerokoa izanagatik, gehiago da komikoa tragikoa baino, baina tragedia gertatzen da bizitzan barrerako tarterik uzten ez denean. Gaizki ulertu bat dago funtsean; baina gaizki ulertua ongi ulertzen ez aritzeko saioa ere bai, norberarengandik kanpo ateratzea baita besteen joera ulertzen saiatzea. Dena dela, esan behar giroak eta berari darion atmosferak altxatzen dutela eleberria eguneroko arrunkeriatik.
Azkenik, barkamena; eta hori da gutxien gustatu zaidana. Izan ere, barkamena eskatzeak, lasaigarria bada ere, ez du bestearen jokaera ulertzen laguntzen.
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Asier Urkiza
Barbaro iraun
Louisa Yousfi
Amaia Alvarez Uria
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Aiora Sampedro
Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson
Irati Majuelo
Itzulerak
Miren Agur Meabe
Aiora Sampedro
...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo
Jon Jimenez
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Asier Urkiza
Hitzak palmondo
Silvia Federici
Nagore Fernandez
Altxa, hildakoak
Fred Vargas
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels
Aritz Galarraga
Maitasun kapitala
Karmele Jaio
Mikel Asurmendi
Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro
Paloma Rodriguez-Miñambres
Jausiz
Alain Mendizabal Diaz
Maddi Galdos Areta
Hiriak eta urteak
Xabier Montoia
Irati Majuelo