« Gaztearen amorrua | Kausalitate magikoa »
Apokalipsia guztioi erakutsia / Joseba Gabilondo / Erein, 2009
Parodia Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2009-08-28
Parodia literatur jeneroa da, antzinatik ezaguna eta fruitu ederrak eman dituena. Etimologikoki, parodiak “odaren imitazioa” esan nahi du, alegia arte obraren imitazio burlazkoa Imitazio serioa, edo serioegia, ez baita, gaur egun bederen, parodikoa. Parodia-egileak mutatu nahi duen obraren ezagutza sakona behar du, haren aurre-atzeak, goi-beheak eta alde-ifrentzuak non eta zein diren jakin behar ditu, hitz bakoitzaren alde iluna edo hitz lauaren koska neurtua behar du aurretik. Cervantesek, On Kixote idatzitakoan, zaldun eleberriaren parodia egin zuen. Parodia muturrera eraman zuen, eta lán bikaina sortu. Borges ere parodia-egile aparta izan zen. Eta Swift, eta… Idazle batzuek parodiaren parodia egiten dute, eta hasierarako punturaino iristen, berriztaturik. Badira auto-parodia egiten dutenak, eta badira sekula hartaraino iritsiko ez direnak. Badira parodia egiten dutenak, parodia egiten dutela jakiteke. Badira ere parodia serioa egiten dutenak, eta parodia egite bera ere seriotan hartzen ez dutenak.
Ez dakit zer nolako parodia suertea egiten ote duen Joseba Gabilondok. Baina liburuan zehar euskal literaturako orri mordoxkaren arrastoa dago, arrasto nabaria gainera, beste era batez idatzirik eta, horregatik, itzal bihurturik. Ez da harritzekoa apokalipsiaren gaztigua, banpiroen aipámena, ez dagoen baina egotea nahi genukeen euskal izkribuaren bila ibiltze kategorikoa (ez kantiarra noski; bestelakoa), gaizki edo zabarki hildakoen oroitzapena, kaosaren teoria gozoa. Azken finean literaturaren parodia egiten duenak gizartearen parodia egiten du, literaturak gizartearen unibertso sinbolikoa osatzen baitu, gutxi gorabehera, jakina. Baina unibertso sinbolikoa bera parodikoa denean, zertarako parodia?
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Asier Urkiza
Barbaro iraun
Louisa Yousfi
Amaia Alvarez Uria
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Aiora Sampedro
Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson
Irati Majuelo
Itzulerak
Miren Agur Meabe
Aiora Sampedro
...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo
Jon Jimenez
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Asier Urkiza
Hitzak palmondo
Silvia Federici
Nagore Fernandez
Altxa, hildakoak
Fred Vargas
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels
Aritz Galarraga
Maitasun kapitala
Karmele Jaio
Mikel Asurmendi
Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro
Paloma Rodriguez-Miñambres
Jausiz
Alain Mendizabal Diaz
Maddi Galdos Areta
Hiriak eta urteak
Xabier Montoia
Irati Majuelo