« Aitzindarien zama | Hor Kongon »
Istripuak / Agustin Arrieta Urtizberea / Alberdania, 2008
Normaltasuna kolokan Javier Rojo / El Correo, 2009-04-25
Hamazortzi narrazio biltzen dira Agustin Arrieta Urtizbereak argitara eman duen Istripuak izenburuko liburuan. Hamazortzi narrazio hauek literatur mota desberdinen adibidetzat har daitezke, narrazio hauetan denetarik aurkitzen baitu irakurleak. Narrazio batzuk, adibidez, errealista samarrak dira. Beste batzuk, ordea, fantastikoak-edo dirudite, eta hauen artean ez da falta alegoria futuristaren esparruan (‘zientzia fikzioa’ ez deitzeagatik) sar daitekeen istoriorik. Zuzen edo zeharka, Kafkaren itzal luzea ere honaino heltzen dela nabari dezake irakurleak, ulertezina zaien mundu zanpatzaile baten barruan galduta daudela diruditen pertsonaia batzuk aurkezterakoan. Gauzak honela, ez da harrigarria izango liburu honetan noizean behin egoera absurdoak aurkezteko joera dagoela konturatzea. Baina narrazioak oso izaera desberdinekoak badira ere, badago liburuari batasuna ematen dion osagai bat. Ez da hari narratiboa —argumentuaren aldetik narrazioak beregainak baitira—, baizik-eta ideia orokor bat, batzuetan argiagoa, besteetan lausoagoa, baina aldez edo modez guztietan agertzen dena: normaltasuna deitzen dugun horren izaera hauskorra. Ipuinetan kontatzen diren istorioek normaltasunaren itxura duen mundu bat erakusten dute, baina normaltasun hori ikuspuntuaren arabera baizik ezin da horrela definitu. Pertsonaiak mundu ‘normal’ batean bizi dira. Mundu ‘normal’ horren barruan daudelarik, nekez ikus dezakete mundu horrek kanpotik begiratuta aurkezten dituen arrakalak. Noizean behin mundu horretarako arrotza den osagai bat sartzen da, oreka batean aldaketa bat dakarrena, oreka hori hautsi ahal duena. Eta normaltasunaren itxura eman nahirik, mundu horietan ezkutuan gordetzen den krudelkeria ere aipagarria da. Idazle batek halako munduen berri ematen duelarik, deskripziora lerratu behar du, eta halaxe gertatzen da liburu honetan. Narrazioek batzuetan koadro estatikoen itxura hartzen dute, non egunerokotasunaren azalpena ematen zaigun. Ohiturazko literaturan gertatzen dena egiten du idazleak, baina noski, ohiturazko literaturaren printzipioak alderantziz jarrita.
Narrazioak ondo idatzita daude, eta gustura irakurtzen dira. Batzuetan sinple samarrak dira eta ez dute literatur artifizio handirik erabiltzen. Edonola ere, ezinegon-sentsazioa uzten dute, aldaezina uste duguna kolokan jartzen duten aldetik.
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera
Ura ez baita beti gardena
Xabi Lasa
Irati Majuelo
Gaueko azken expressoa
Eneko Aizpurua
Ibon Egaña
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Aiora Sampedro
Gizadiaren oren gorenak
Stefan Zweig
Jon Jimenez