kritiken hemeroteka

8.288 kritika

« | »

Bitartean heldu eskutik / Kirmen Uribe / Susa, 2001

Komunikatzeko ahalmena Iñaki Mendizabal / Deia, 2002-03-01

Heriotza. Amaiera. Azkena. Kitto. Akabo. Egi bakarrenetakoa (bestea hil arte bizi beharra litzateke). Egia bakarrak, beraz, bi horiek. Baina, bitartean zer? Bitartean heldu eskutik. Hori da behintzat Kirmen Uribe ondarrutarrak bere lehen liburuan egiten digun proposamena, itxaropenari leiho bat irekiz.

Poesiak mila bide ditu. Esaterako, poetaren gibeletik gibelera doana, poetaren barrualdetik lau haizeetara barreiatzen dena, edo ingurutik poetaren kaiolara bitartean lerratzen dena, edo… Mila bide ditu. Kirmenek ezin izan du poeta alboratu (“atsegin ditut direnak, egur usaina, neguko portuak, lehengo kontuak, begirunea, egunez erditzen diren gauak”), baina irakurlearen tamainan jarri du, gogoetarako bideak eraikiz, efektismo larregizkoak hurrengo baterako utziz, “umiltasunez eta apaltasunez”, berak behin eta berriz esan duen bezala. Eta poesia lurtarra atera zaio (“gizakia ekarri munduaren neurrira”). Batzuetan hunkigarria, xamurra eta goxoa; besteetan inkomodoa-edo, garratza eta iheskorra. Baina beti ere zintzoa. Badira gorabeherak liburu honetan, baina esango nuke orokorrean Kirmen Uribek asmatu egin duela, zuzen ibili dela bere ikuspegi berezi horren egonezinak irakurleari hurbiltzeko ahalegin horretan. Eta, poetarentzat, edozein komunikatzaileentzat, gizakiarentzat, hori da balekoa, hori da garrantzizkoa: sentiaraztea, samintzea, adieraztea.

Bitartean heldu eskutik tituluak apaltasunez aurreratzen du barruan datorrena: heriotza bitartean, “egun haundia” datorren bitartean, bizitzari eutsi behar diogula, bere argilun eta gazi-gozo guztiekin. Poetak bere kezka existentziala agertzen du zenbait lerrotan, maitasunaren hegada ixila, iraganaren aingura, eta beste hainbeste amaraun. Horretarako ironia erabiltzen du tarteka, edo narrazioa, hitz laua, zuzena. Poeta irakurlearengandik horrenbeste urrundu den garai hauetan, eskertzen da zubi bat, zubi berri bat, non hitzak bere jatorrizko balioa eskuratzen duen.

Komunikatzeko gai da Kirmen Uribe. Eta, badiot, ez da gutxi.

Azken kritikak

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Asier Urkiza

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

Amaia Alvarez Uria

Izotz ura
Lide Hernando Muñoz

Aiora Sampedro

Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson

Irati Majuelo

Itzulerak
Miren Agur Meabe

Aiora Sampedro

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak