kritiken hemeroteka

8.288 kritika

« | »

Abertzaleak eta euskara / Joxe Manuel Odriozola / Elkar, 2008

Nazio kontzeptuaren bidegurutzean Patxi Ssrriegi / Deia, 2008-07-01

Abertzaleak eta euskara, edo nazio euskaldunaren gainbehera. Horixe Odriozolak idatzitako saiakera liburuaren izenburu osoa, Elkar argitaletxeak plazaratutakoa. Kontu zaharra izanagatik gaurkotasun bete-betekoa. Bertan, euskal nazioaren inguruko kezkak eta jakinminak bultzatuta, eta eguneroko diskurtso politikoen marmarraz gogaituta, naziotasunaren muinaren bidegurutzeak argitzen eta azaltzen saiatu da Odriozola pentsalaria.

Bost bidegurutze bereiztu ditu egileak liburuan zehar; lehenengoa “Euskaldunok maizter abertzaleen nazioan”; bigarrena “Lurralde-nazionalismoaren errazkeriak”; hirugarrena “Nazio-kultura eta nazio-hizkuntza batasunean bat”; laugarrena “Nazio-alienazioaren zer-nolakoa edo arrotzak etxeko bihurtu zirenekoa”; eta bosgarrena, ia konklusio gisara, “Jo dezagun nazio euskaldunaren bidetik”. Aipamen ugari erabili ditu horretarako saio osoan zehar, zerrenda luze-luzea ageri da liburu bukaeran; besteak beste, Lizardi, Txillardegi, Aitzol, Rikardo Arregi, Pako Aristi, Artze, Xabier Arzalluz, Bernardo Atxaga, Erramun Baxok, Gotzon Garate, Karlos Garaikoetxea, Juan Jose Ibarretxe, Paulo Iztueta, Koldo Mitxelena, Lauaxeta… eta beste hainbat.

Baina zer leku du, oraindik orain, euskarak abertzaleen artean? Egileak agertzen duenez, “Agintari abertzaleak erdaldun dira, salbuespenak salbuespen. Baina elebidun direnean ere, euskararen erabilera-baliorik ezak hitz nazional arrotzera lerrarazten ditu. Ez baitute nortasun-galerarik sentitzen espainieraz edo frantsesez hitz eginda. Hitz nazional arrotzean erosoago eta etxekoago sentitzen dira agintari abertzaleak. Soslai psikolinguistiko hori duten herri agintariek zer egin dezakete nazio euskaldunaren alde?”

Zentzu horretan, badu liburuak salaketa kutsua, hain zuzen, euskal estatuarekiko lilura ezinbestean nazio kontzeptuarekin lotu dutenengan. Baikortasunez egina beti ere, izpiritu eraikitzailez. Horixe egilearen nahia, horixe gaurko euskaltzalearen ametsa gaurko testuinguru soziolinguistiko eta kulturalean: nazioaren euskal izaera etnolinguistikoa noizko? Horixe ere, funtsean, irakurleak zedarritu beharko duena, hain zuzen, Odriozolak noraino asmatzen duen.

Izan ere, ikerketa soziolinguistikoek erakusten dutenez, euskal gizarteko sektore batentzat euskara erabat arrotza denez, euskal hiztun berrien konkistan abiaraztea gero eta beharrezkoagoa izango da, euskara, abertzaleen artean ere, integraziorako elementua izan dadin, elementu beharrezkoa. Odriozolak garbi du: nazio-eraikuntzaren ezinbesteko baldintza da euskalduntasunetik eraikitzea.

Azken kritikak

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Asier Urkiza

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

Amaia Alvarez Uria

Izotz ura
Lide Hernando Muñoz

Aiora Sampedro

Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson

Irati Majuelo

Itzulerak
Miren Agur Meabe

Aiora Sampedro

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak