kritiken hemeroteka

8.288 kritika

« | »

Septentrio / Aurelia Arkotxa / Alberdania, 2001

Espazioaren izenak Jon Kortazar / Bilbao, 2002-02

Septentrio deituriko bere liburuaren barnean, edo hobe bazter batean, bazterreko bihurtzen ari baitzaigu poesia, Aurelia Arkotxak Mare magnum fine deituriko poesia atala kokatu du. Poesia atala ongi diot XX poema laburrez osaturik, eta bere anaia nagusiari, narrazio atalez sortu den eta liburuan nagusia den hari, lagun eginik.

Aspaldi honetan asko hitz egin da Aurelia Arkotxaren estetikaren bideaz: Geopoetikaren moldeetan sartu du bere lana idazleak, exotismo pixka bat emanaz literaturari eta non edo non azaldu ditu zeintzuk diren bide horien nondik norakoak. Elementu geografikoaren aurrean, esan nahi da paisaiaren aurrean, sentidutakoa eta hausnartutakoa emango luke aditzera poesia horrek.

Ez dakit bide pertsonalegia ez ote duen aukeratu Aurelia Arkotxak, eta gaur egungo irakurlearengandik urrun zamartxo diren bideak ez ote diren bereak. Esaldia idatziz beste barik ohartzen naiz liburuak baduela gure tradizioarekin lotura estua, batez ere idazle klasikoen bidetik abiatzen baita bere narraziogintzan Arkotxa, eta aitortu duenez, gainera, Kanadako lurraldeak ezagutzerakoaz batera, hau da esperientzia zuzenaren ondoren, aldatu omen du bere poesiaren ikuspegia, eta hala izan daiteke…

Mare magnum fine liburu barruko liburura itzuliaz, esan daiteke gure literaturan aspaldian falta den gaia aipatzera datorrela. Itsasoa eta itsasoarekin loturiko gaiak ez dira askotan erabili, eta Joseba Sarrionandiaren marinel zaharraren irudia presente badago ere irakurlearen oroimenean, esan beharko genuke, bestela jokatzen duela Aurelia Arkotxak. Alegoria nagusiaren aurrean paisaiaren deskripzio sotila eskaintzen du, inoiz idatzi dudanez isiltasunaren poesiara hurbilduz. Baina ez da hain juxtu isiltasunaren poesia, agian hizkera kontzentratu eta estutasunaren ordez, berea aipamena delako, ikuskizun baten agerpen argia. Begi aurrekoan adierazpena.

Eta kulturalismo jokoa ere bai, aipu zahar eta ahaztuen lilura, testua hornitzeko gogo argia.

Mapa poetikoa osatzen du Aurelia Arkotxak eta maparen osaketan, baditu bere pauso nabariak: testuaren laburtasuna, sujerentzia, testu poetikoaren sujerentzia eta mundua baten lilura, antzinako testuek ere zeresan handia dute testuaren eraketan, horregatik da nabarmentzen XIV. poema toki izen bakarrez agertzen dena, izendatzea, beste barik, eta Biblia gertatzen den bezala, errealitatea sortzea balitz bezala.

Azken kritikak

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Asier Urkiza

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

Amaia Alvarez Uria

Izotz ura
Lide Hernando Muñoz

Aiora Sampedro

Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson

Irati Majuelo

Itzulerak
Miren Agur Meabe

Aiora Sampedro

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak