« Infernuaren ifrentzu | Istorio baten historia »
Mozorroaren xarma / Asel Luzarraga / Erein, 2007
Itxurazko anarkia Javier Rojo / El Correo, 2007-11-10
“Mozorroaren xarma” izenburua duen nobela argitaratu berri du Asel Luzarragak. Argumentua xelebre xamarra da. Protagonista, Zigor izeneko mutila, bere munduan bizi da, errealitatearekin dituen harreman bakarrak ordenadoreen bidez egiten dituela. Behin batean, txateatzen ari den bitartean, Thailandiako neska eder batekin topo egin eta honek Thailandiara gonbidatzen du. Zigorrek, halako gonbita ikusita, dena alde batera utzi eta ekialdera jotzen du. Bidaia horretan, polizia-operazio batean nahastuta ikusten du bere burua. Gauzak honela kontatuta, nobela serio baten aurrean gaudela pentsa dezake irakurleak.
Baina ez, ez da hori idazleak eskaintzen diguna. Protagonistak Ignatius J. Reilly-ren antz izugarria du, halako moldez non John Kennedy Toole-ren irudimenetik sortutako pertsonaia bitxi horren anaia bikia dirudien. Zigor, bere inguruan gertatzen ari denaren aurrean, ez da ezertaz ere konturatzen, eta ideia bat besterik ez dauka buruan: Thailandiara gonbidatu duen neska ederrarekin oheratzea, birjintasuna (mutilarena, jakina) behin betiko galtzeko. Argumentu honekin, irakurleak ez du koherentzia handirik bilatu behar, gertakari guztiek parodiaren bideetatik jotzen baitute. Testuak umoretsua izan nahi du, eta bertan ageri diren osagai guztiak asmo horrekin aurkeztuta daudela esan daiteke. Adibidez, testuari buruzko erreferentziak narratzailearen hitzetan, testuan bertan, aurkitzen dira, testuaren testutasuna (nolabait esateko) azpimarratzen dutenak. Honelako erreferentzia metaliterarioekin irakurlearekiko lotura berezia lortu bezain-bat, testuak nobelagintzaren aldetik dituen hutsuneak desenkusatu nahi ditu, halako hutsuneak parodia izatearen ondorio baitira (eta ez trebetasun faltaren ondorio).
Dena dela, nobelaren ibilbidea markatuta gelditu denean eta argumentuak berez jo dezakeela aurrera ikusten denean, narratzaileak alde batera uzten ditu horrelako komentarioak eta nobelak bide konbentzionalagoetatik jarraitzen du. Gaur egun, euskal literaturan, ohiko bihurtzen ari den literatura-bide batzuen adibidetzat hartu ahal dugu testu hau: istorio barreragilea, parodian oinarritua, bere burua ere serio hartzen ez duen liburua. Izan ere, euskal literaturan modernitatera heldu gabe, postmodernitatera pasatuak gara, eta literaturak bere garrantzi kulturala galdu duen mundu batean gaude. Azkenean, txistea eta testua baino ez zaigu gelditzen.
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Maddi Galdos Areta
Mundu zitalaren kontra
Lizar Begoña
Asier Urkiza
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Nagore Fernandez
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera