« Egiaren egarriz | Espaloian dago munduaren xilkoa »
Narrazioak / Joseba Sarrionandia / Elkar, 1983
Narrazioak Edorta Jimenez / Susa, 1989-06
Lar oker ez banago behintzat, Punto y Horak argitaratu zuen Josebaren “Enperadore eroa” ipuin hura. Iurretakoaren prosarekin nire lehen hartuemona izan zen. Hantxe ageri ziren beraren prosaren ezaugarri nagusiak, gero argitaratuko zen “Narrazioak” honek berretsi egingo zituenak. Ezaugarri guztiok aipatu gura barik ere, baten batzuk esateko moduan nago. Bat eta behin, metaliteratura egiten duela, hots, beste inoren testu, egoera, pertsonaia zein beste edozer hartzen duela, gero berak bere erara moldatzeko. Horrelaxe sortzen da “Ginebra erregina erbestean” izenekoa, esate baterako.
Bi eta birritan, poesiari ei dagokion hizkeratik —lexiko zehatz hautatua, irudi ugaritasuna, hitz-kateaketari darion doinua, e.a.— oso hurre dagoela prosa hau. Hiru eta azkena, denbora eta lekua, beste bi ezaugarriekin zorretan egonik, legendakoak direla, hau da, ez-denbora eta ez-lekua direla, egileak birsortuak eta historiatik —kronologiatik— lekoratuak baitira.
Mundu ederrak eraikitzen laguntzekoa da hizkera hori (sirenak, marinel zaharra —hurrengo bateko titulua du hemengo ipuinetariko batek ere— geltoki desertuak, printzesak, e.a.), bai, egunekotik nahikoa urrun dagoen heinean. Ukan ere dituen mugak, alabaina, argiak dira. Ez du sekuentzi luzerik eman ahal prosa horrek, ez baitu errealitate ez-denboralak eta ez-historikoak —poetizatuak— besterik eraikitzeko balio. Hala bada, Sarrionandiak —eta Atxagak berak ere, zeinek epilogoko atzehitzak sinatzen dituen, antzinako konplizitatea agertu alde— euskal prosa poesiatik hara ekarri digu. Orain, muga non eta zertan argi dagozenez gero, euskal prosak eta euskal errealitateak elkarrekin antzinatik duten auzia konpondu behar dute. Errieta gogorra eta hil asko itxaroten ditut. Horretan, Josebaren luma bera ere, bailitzan labain zorrotz bilaka.
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Asier Urkiza
Barbaro iraun
Louisa Yousfi
Amaia Alvarez Uria
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Aiora Sampedro
Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson
Irati Majuelo
Itzulerak
Miren Agur Meabe
Aiora Sampedro
...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo
Jon Jimenez
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Asier Urkiza
Hitzak palmondo
Silvia Federici
Nagore Fernandez
Altxa, hildakoak
Fred Vargas
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels
Aritz Galarraga
Maitasun kapitala
Karmele Jaio
Mikel Asurmendi
Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro
Paloma Rodriguez-Miñambres
Jausiz
Alain Mendizabal Diaz
Maddi Galdos Areta
Hiriak eta urteak
Xabier Montoia
Irati Majuelo