kritiken hemeroteka

8.302 kritika

« | »

Uneka... gaba / Miren Agur Meabe / Labayru, 1986

Uneka… gaba Eusebio Erkiaga / Idatz & Mintz, 1987-12

Opari xume ta fina eskeini deutso gure hizkereari, hain zuzen lehenengo esku-erakutsia, lekeitiar idazle gazte honek. Labayru Ikastegiak bere GALBURU arloan argitaratua. Kanpo-neuniz txikerra, 123 orrialde, sakelerako egokia, edukiari, eleder txorta txanbelinari antzo, usain gozoa dario.

Dituan apaingarriek, Jaime Vicariok plumilaz taiutuak, irakurlearentzat atseginago bihurtzen dabe.

Ipuin edo azalpeño, idazle askoren emoietan agertu ohi ez dan gardentasuna, barru biloiza bipil erakusten deuskue irudimen-lan laburrok. Erioneko gardentasuna, tolesbakoa, batzuetan poz arindua, hurrengoan atsekabea minsor agertu ohi dauana.

Txorta txanbelin horretako pitxi ugarien artean bereiz daitekezan esalditxu esangarriak; halako… “mehetzen doan egunaren aztarna”, “tordantxa batek kantuari ekin eutson”, “Arratsalde , barrian niretzat ernetako larrosa”, euneek baino ezin daikeguz gorde”… honelakoak nik irakurtean, Lauaxetaren harako txorien hegalotsa behin eta baniro sentidu izan dodala esan nei

Izan be, hizlauezko lerro luzeagoetan sarritan lirika ereduko ixuria txit nabarigarri da, doinu minkun, bigun, sarkor.

Eta nunbait be, etorkizunean lan barri baizen gozatsuak izango doguzan promes argia da. Lora ta abesti, urrin eta kolore, durundi ta gurari, miniaturaz jazten dau eder lerrorik ugari. Arima samurreko artistearen ikutu atsegina.

Gauza txikien mundu hedatura garoaz, konturatu be egiten ez gareala. Enkantu ezezagunaren sareetara sartzen gaitu, eta noizbaiteko poz tintilaren ostean, tristeziaren edari mingotsa eskeintzen. Agiriko ta ezkutuetako gauzak, pertsonak, abere xaloak.

Idazlearen ikusmenak beretu dituan pintura agerpenezko oharrak eta izenondo ugariak pilatzen ditu, eta gure barruko itsaso bare gurakoan uhin bizi biziak harrotzen. Lerroetan zehar, sentimentu bizipenen mihesa fina ehunduten jakin dauanak nortasuna dakarrena uka ezina dogu eta euskal-elertian dagoaneko toki bereziaz jabetu daitekena.

Bai. Iheskorra jakun bidealdi honetan “uneak baino ezin daikeguz gorde”. Ausaz, egunero bost minituko samin urrakadea, edo bost minituko atsegin igurtzia besterik guretu ohi ez dogun antzean.

Mirenek asmamen iturburua neskato zanetik ohe-burukoan euki dau, eta egon dan eta dabilen tokietan. Bilatu baino lehen etorri jatorkoz mila irudi, ames-atal, gertari txit harrigarriak.

Gizaseme ta emakume azturak asmo-ikuspenez antzemoten dakiana zer nabaria da, barruko argi dartada susmatzen ditu eta lerro biribiletar agertzen, bihozbera, zirikari, zelan dan Ustebagako pasarteak damoskuz, og mamintzan ezkutaturiko intxaur zati gozagarriak bailirean. Sarritan, irakurleak ezin susmatu jarraian zer datorren. Sospresa gazigozoak, oraingo idazle batzuek ohi dituenetarikoak. Eta jostariak be bai.

Besteak beste, aspaldi izan genduzan gure inguruko jatorriko idazle erdaldunak, Santi baina batez be Tomas Meabe. Orain bazter berberean beste Meabe bat loratu da, baina zorionez euskal zelaian, sentimentu eta irudi adaskak ganezka dituala.

Zein dan pozgarri testigu eredua hurrengorik hurrengo eskuratzea! Gure ereskin zahar samarrean jo ez ditugun nota beratz samurberak, orainarte entzungatxak, eskeini deuskuz, apalkiro eskeini be.

Euskal-literatureari eder opari oparoagoa egingo deutsolakoan gagoz, zeruetako Jaunaren borondate ona bitarteko dala.

Agur, Miren Agur. Ondo etorria!

Azken kritikak

Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano

Mikel Asurmendi

Mesfida zaitez
Bea Salaberri

Irati Majuelo

Transgresioa irakasgai
Bell Hooks

Bestiak Liburutegia

Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Airemortuak
Gorka Salces Alcalde

Asier Urkiza

Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena

Nagore Fernandez

Zoriontasunaren defentsan
Epikuro

Aritz Galarraga

Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga

Aitor Francos

Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro

Sara Cabrera

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Sara Cabrera

Ura ez baita beti gardena
Xabi Lasa

Irati Majuelo

Gaueko azken expressoa
Eneko Aizpurua

Ibon Egaña

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Aiora Sampedro

Gizadiaren oren gorenak
Stefan Zweig

Jon Jimenez

Artxiboa

2024(e)ko apirila

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

Hedabideak