« Gazte indarraz, gasolinazko poemak | Abereen mundua »
Graffitien Ganbara / Joxe Austin Arrrieta / Gipuzkoa Donostia Kutxa, 1997
Graffitien ganbara(tik) Itxaro Borda / Hegats, 1997-12
Aspalditik libururik erosi gabean, paketeak postaz iristen direnean, nonbait hitza (a)ments, paperezko geriza, urduri xehekatu eta ikusi dudalarik Joxe Austin Arrietaren olerki bilduma bat zekarrela tartean, emozioak hartu nau: Koldo Izagirren gisa, Arrietaren poesiek beti harri zizelkatu-berri usaina ekarten didate, “gauerdiko trenetan” irakurtzen nituen Mintzoen Mintzak (1989) hura gogoaren zihikatzaile. Idazle frustratua nabilen une honetan, —salbatoki bakarrak zaintzen saiatu arren, aitzurrak, palangaxkak, palatxoak edo pintura freskoz emokatu ixopak dauzkat eskuartean noski behialako luma baino ardurago— “gutizia” hazten dit Joxe Austin (H)Arrietaren Graffitien Ganbara izeneko bildumak: badakit idazle donostiarraren obretan uztartzen direla segurki, funtsa eta moldea, hitza —gurea…— bere betetasunik gehienean orrialde zurian etzateko orduan. 1995eko Irun hiria literatur saria erdietsi duen honek ere ez du “tirantasuna” galdu.
Olerki bilduman zehar, egileak bidaia batera gomitatzen gaitu: lekuak, solasak, garaiak, euskalkiak, forma eta erreferentzia poetikoak agertzen dira bideko zedarri edo Matxitxakoko itsasargi beharrezkoaren antzera. Mississipiko kotoi-zelaietarik, Peru Abarkaren eleak bihikatuz, Maiakowski gurutzatuz Moskuko elurtean, Donostia eta Aturri hegiraino garamatza Arrietaren poesiak, burzoroa sortaraziz eta ohizko pentsa-mugak errautsiz. Bidaia doloretsua bistan 120 dena, herri izan nahiko lukeen eta herri oso izatera uzten ez duten lurraldean barna: hil-zoriaren kontzientzia azkarra duen hizkuntzak biltzen eta munduaren mila erasoei zabalik atxikitzen gaituen lurrekoak gara.
Barne/kanpoko bihotz-leialtasunaren guda hori, titulutik beretik antzematen zaio bildumari: graffitiak normalean edozein tokitako hormetan publikoki hedatzen dira, eta ez ganbara baten intimitate mutuan. Dikotomia horretatik, ttanttaka, mailu eta burni-kolpe ozen zein ixilka ixurtzen da Joxe Austin Arrietaren olerkigintza guzia, ederki erakusten duelarik barneko eremu dudakorretan, kanpoko ilun-izpientzat irekidura bat badela, eta alderantziz? Poesia, gure mintzairan behintzat, graffiti ezabakor bat dela frogatzen du donostiarrak, alabaina legea beren alde dutenek noiznahi gorde ditzakete ganbaratik hertsienetan itxuratu hitzen margoak; prekaritaterik handienean badabil herri honen ahots idatzia. Hemen literatura ez da “trukaketa” bat, lehiatzen eta aipatzen den merkatua baino haboroko zerbait da, urrako bat, sokorri eta elkartasunerako dei latz bat, urgentzia absolutoan eraikin baten oinetan pausatzen den harri heze eta mingarri bat.
Poesia hots.
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Asier Urkiza
Barbaro iraun
Louisa Yousfi
Amaia Alvarez Uria
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Aiora Sampedro
Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson
Irati Majuelo
Itzulerak
Miren Agur Meabe
Aiora Sampedro
...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo
Jon Jimenez
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Asier Urkiza
Hitzak palmondo
Silvia Federici
Nagore Fernandez
Altxa, hildakoak
Fred Vargas
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels
Aritz Galarraga
Maitasun kapitala
Karmele Jaio
Mikel Asurmendi
Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro
Paloma Rodriguez-Miñambres
Jausiz
Alain Mendizabal Diaz
Maddi Galdos Areta
Hiriak eta urteak
Xabier Montoia
Irati Majuelo