« “Bide ezkutua” | Itz bi »
Biotz-begietan / Xabier Lizardi / Itxaropena, 1956
Biotz-begietan olerkiak U. / Euzko Gogoa, 1956-05
“Lizardi”-zaleok ezteietan gaude, aren olerki zoragarriak berriz ta berriz irakurri ta miazta baititzakegu, bigarren argitarapen oni esker. Olerkiok euskal-olerkari eder-bera ta erritarrik iakintsu ta bikainenak beti ere zenbateraino iaso ta zein goian euki dituzten ez da esaten errez. Gatozen, ordea, bigarren argitarapen oni buruz mintzatzera; Labayen’ek bigarren argitarapen oni buruz auxe dio bere oarrean: “Lizardi zanaren adiskide batzuek bigarren edizio au gertu dugu. Ta ez nolanaikoa; gaingaineko, apain eta bikain, pitxi bati dagokion bezelakoa“. Ta ala da, izan ere, oraingo azalari ta edergarriei gagozkiela.
Alare, zenbait oarkizun ezarri nai, nituke bigarren argitarapen oni buruz. Aurreneko argitarapenetik lau puska kendu omen dituzte, Labayen’ek dionez: “Yaun errukiorra”, “Aldakeri”, “Izotz ondoko iguzki” ta “Gure mintzo” olerkiak alegia. Ez da makala, benetan. Nere ustez, azkenengo iru olerkiok urre uts-utsezko puskak dituzute, ta ez zenituten kendu bear, inola ere. Ederrari gagozkiola, iru olerkiok ez diete zorrik Lizardi’ren beste olerkioi. Bestalde, “Arrats-Gorri” eta “Etxeko kea” eman dituzte Umezurtz olerkietatik artuta. Ageri danez, ez da bigarren argitarapen utsa, kendu ta geitu nai dutenez egin baitute oraingo argitarazleek. Nere ustez, ez da ori bide, olerkari zanaren baimenik bage egitea.
Geigarri zurrian, beste oiek geitu bear zituzten, “Biotz-Begietan” olerkiei buruz emandako iritziak, alegia, olerkari zanak txukun txukun gordeta utzi baitzitun: “Orixe”k berak orduko egunerokoetan idatzi zitun iritziak, bere aurritza naikoa ez zala uste baitzun, antza, Iauregi’rena, “Zarralde”renal Etxegarai’rena, Lauaxeta’renak, Artetxe’rena, Olaburu’rena, Aitzol’ena, Zubimendi’rena, ta abar. Emeteri Arrese’k egin zion txartela ere oso iakingarri genukean, eta alde batera utzi dute oraingo argitarazleek. Lizardi zanak “Biotz-Begietan” argitara-ala, txartel zoragarri auxe iaso zun:
“A D. Jose M. Aguirre
Poeta vasco
TOLOSA.
ori zuzenbide bezala, ta bestekaldean auxe zion Arrese adiskideak:
“Agur, Joxe Mari
Aberri-baratzako lorapilik ederrena “Biotz-Begietan” osatu dezun orri: olerki-txorta xamur, naro ta bikaina.
Nere gogo-mitxirrikak or luzaro miztuko du, or izain bere gozartze geldi.
Biotzetiko laztan bat esker-oneko naizen adiskide
Emeteri’k”.
Olerkari batek beste bateri goratzarre oberik ezin opa. Garai artakoen iritzietatik zenbait puska artu ba’zenituzten, sarrera ederrena izan zezaketen oraingo irakurleek. Alare, eder-lanetan buru ainbat aburu gerta oi bait-da, ez da arritzekorik oraingo argitarazleen iardunbide au.
Erabat esateko, “Biotz-Begietan” bigarren argitarapen onen azala ta edergarriak aintzat ditut, noski: Lizardi beraren olerkiak eun bidar aintzatago, aldizkari ontan agertu izan dugunez.
Guk gaztetan irakurri genun gogoz ta egarriz irakurriko al dute oraingo euskaldunek liburu eder au.
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Asier Urkiza
Barbaro iraun
Louisa Yousfi
Amaia Alvarez Uria
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Aiora Sampedro
Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson
Irati Majuelo
Itzulerak
Miren Agur Meabe
Aiora Sampedro
...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo
Jon Jimenez
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Asier Urkiza
Hitzak palmondo
Silvia Federici
Nagore Fernandez
Altxa, hildakoak
Fred Vargas
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels
Aritz Galarraga
Maitasun kapitala
Karmele Jaio
Mikel Asurmendi
Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro
Paloma Rodriguez-Miñambres
Jausiz
Alain Mendizabal Diaz
Maddi Galdos Areta
Hiriak eta urteak
Xabier Montoia
Irati Majuelo