kritiken hemeroteka

8.288 kritika

« | »

Urteko igande guzietarako prediku laburrak / Joakin Lizarraga, Elkanokoa / Euskaltzaindiak, 1990

XVIII.eko lekukotasun bat erabilera bila Iñaki Camino / Argia, 1991-01-20

Elkano herriak izan zuen XVIII eta XIX. mendeen bitartean hirurogei urtez herriko apezgoaz arduratu zen Joakin Lizarraga izeneko seme bat. Garaiko erlijio giroan txertaturik, ez zen Lizarraga bere lanetako ideia berriak medio nabarmendu: “Becátu itéco goápo, peninténcia itéco fléco, badá gure jangoicoarén échean aláco fránco”. Aitzitik, egin zuen lanaren kopurua da txunditurik uzten gaituena, ezagutzen dugunak guti gora behera lau mila zortzirehun horri egiten duela.

Herrikoei predikuak euskaraz prestatu eta idazteko ardura hartu zuen idazle hau honelako lan zabaletan hain agor den garai hartako Nafarroan ulertzeko, Apezetxea Perurena idazle goizuetarraren lanak ematen digu giltza, nonbait, Mendibururekin topo egin behar izan bait zuen Lizarragak Iruñeko apaizgaitegian gaztetan. Geroztik predikugintzari erabat lotu zitzaion Elkanoko apeza, eta euskaraz, Iruñerriko hizkeraz, oraintsu itzaltzen ari den dialektu batez, hona dakargun liburuko hirurogeitahiru predikuak euskalki horren lekuko ditugula.

Argitalpen hau Frantzisko Ondarra filologariaren bizkar datorkigu. Ondarra, azken hamar urte honetan Nafarroan azaldu den hainbat testuren argitaratzeari emana daukagu filologiaren mesederako. Liburu hau bera Donostian XIX. mende erdian moldapen batzuekin atera zuten. Oraingo argitalpena, jatorrizkoari loturik egin zuen Ondarrak duela bost urte. Edizio kritikotzat jotzen da argitalpena liburuaren azalean, gure ustez edizio kritikoak besterik badira ere. Kritikoa den edizio batek, moldatua, aldatua edo puskak erantsi edo kenduta dagoen testu baten argitalpenean, aukeratutako aldakien arrazoitzea edo ta ezetsien eskaintza ere egiten duen neurrian, juzkatu eta hainbat pasarte edo forma azaldu ohi ditu, gure honek, testua bere horretan dakarrelarik, hain izaki guti testuak sortzen dizkigun arazoak.

Azken kritikak

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Asier Urkiza

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

Amaia Alvarez Uria

Izotz ura
Lide Hernando Muñoz

Aiora Sampedro

Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson

Irati Majuelo

Itzulerak
Miren Agur Meabe

Aiora Sampedro

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak