« This is for you | Gizon argala »
Christau Doctrin Berri-Ecarlea / Fray Juan Antonio Ubillos / Euskaltzaindia, 1989
Christau Doctrin Berri-Ecarlea Josu Landa / Argia, 1989-07-30
XVIII. mendeko idazle haundietakoa datorkigu boskarrenez plazara. Larramendik sortutako eskola edo “eragina”ren menpe aritu zen euskal idazle-andanako nagusienetakoa. Aurtengo maiatzean bete da Ubillosen heriotzaren II. mendeurrena, eta idazlearen jaioterria izan zen Billabonako Udalak aukerari eutsi egin dio, antolatutako omenaldiaren barruan liburu hau ere argitaratzea erabakiz. Patxi Altunak hitzaurrean dioskunez, Euskaltzaindiak asmo horren berri izan zuenean eskabidea luzatu omen zion aipatu Udalari, hots, “ager zedila, bai, antzineko testua zen-zenean eta hitzik ez letrarik aldatu gabe, baina aldi berean sarrera gisako solasez jantzia, han idazlearen berri irakurleari emanez eta liburua behar zuen oharrez eta argitasunez aberastuz ikerlariaren eta irakurle soilaren faboretan”. Halaxe bada, Patxi Altunak hogei bat orrialdeko hitzaurrea erantsi dio faksimil argitalpen honi, argibidez josiak, argitalpen desberdinen arteko gorabeherak aipatuz, oharpen filologikoak eginez eta akatsak izan litezkeenak zerrendatuz.
Zaharra da faksimil argitalpenak ala argitalpen kritikoak behar ote diren auzia. Bistan da Altuna bigarrenen aldekoa dela erabat —eta ez zaio arrazoi puska bat falta—, oraingoan sarrera mamitsua idaztera mugatu behar izan badu ere. Hala eta guztiz ere, areago ere joan da, erabaki ausarta hartuz: “gaurko usarioen arabera alfer eta trabagarri ziren ehunka koma bidetik kendu, liburu hau irakurtzerakoan lasaiago eta erosoago ibil zedin irakurlea”. Erabaki eztabaidagarri horren ondorioa ez pentsa, dena den, atzera bihurtezina denik, irakurleari arras erraza izango bait zaio faksimilean erauzitako komak utzitako hutsuneen bidez antzematea eta baileuden irakurtzea.
Gogora dezagun, azkenik, aurretik Ubillosek berak egindako argitalpenaz gain, liburuak beste hiru gehiago ere izan dituela, azkena “Hordago”rena (faksimila hau ere), duela hamar bat urte egina. Dena dela, bi faksimil garaikide hauek testu desberdinak hartu ei dituzte jatorrizko gisa. Oraingoan eskuratu arazi zaiguna Azkue Liburutegian dagoenetik kopiatua dago. Ez dadila aukerarik falta, beraz, Ubillosen prosa kulto, estilizatu eta baterazalea dastatzeko.
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Maddi Galdos Areta
Mundu zitalaren kontra
Lizar Begoña
Asier Urkiza
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Nagore Fernandez
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera