kritiken hemeroteka

8.288 kritika

« | »

Sabino / Luis Haranburu Altuna / Kriselu, 1986

Sabino Mikel Mendizabal / Argia, 1987-04-12

Jarraitzen du Haranburu Altunak zenbait pertsonaia historiko aurkezten gure herriaren ezagupena piskat handitu nahiean, eta hau egiteko ez dira modu asko izango antzerkia bezain bikainak. Duela bi aste nazionalismo aurreko pertsonaia bezala Zumalakarregi azaldu bagenuen, oraingo honetan Sabino Arana aurkezten digu Aranburu Altunak eta esan beharra da bere egoera historikoarengatik edota aurkezten den pertsonaia ez delako bestea bezain karismatikoa, gauza da ez dela hain bizia azken liburu hau.

Obra guztian zehar, Sabinoren traiektoria politikoa azaltzen da, hots, foralismotik nazionalismora, eta hiltzerakoan nazionalismo bare batera pasatzeko. Bertan bere ezaugarri politiko nabarmenak agertzen zaizkigu: arrazismoa, bizkaitarrismoa, Euskadiren konzepzio federalista, nazionalismoa, bere izaera matxista…

Sabino hilzorian dagoela agertzen zaigu liburua sarrera gisa, ondoren bere hasiera nazionalista azaltzen da biografia moduan: borroka amorratua elkarte nazionalista bat sortu nahiean, emigrazio ikaragarriaren aurkako joera, bizkaitarrismo porrokatua, hizkuntzaren babesa etabar luzea. Amodiozko istorio txiki bat agertzen zaigu ere, nahiz eta protagonistak neska ukatu “Gonzalez” zuelako abizena.

Pertsonaia gogorra zen Sabino, hala agertzen zaigu behintzat obra honetan. Bertan ere nahiko aztertzen da bere anaia Luis. Hau pertsonaia hain erradikala ez izanik ez bakarrik politikan, bizitzako beste zenbait gauzetan ere, askoz konsekuenteagoa izan zen beste zenbait alditan, adibidez euskararen erabilpen soila defendatzean edota Sabinoren bizitza bukaeran nazionalismoaren baretasunaren aurka agertzen denean; hots pertsonaia azkarragoa bezala agertzen da Luis.

Obrak bi parte nagusi ditu, orohar hamar ezena desberdin izanik. Ezena bakoitzeko hasieran bertso batzu botatzen dira sarrera moduan.

Pertsonaia historikoan datza obra honen nagusitasuna, Sabinoren garrantzi politikoa uka ezin bait da. Hala eta guztiz,- lehen esan dudan bezala, izan zuen bizitzarengatik edo, gauza da Zumalakarregiren obra entretenigarriagoa zela. Oraindik hori bai, Loyolaren pertsonaia falta zaigu aurkezteko honela Haranburu Altunaren triologia osatuz.

Azken kritikak

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Asier Urkiza

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

Amaia Alvarez Uria

Izotz ura
Lide Hernando Muñoz

Aiora Sampedro

Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson

Irati Majuelo

Itzulerak
Miren Agur Meabe

Aiora Sampedro

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak