« Koaderno handia | “Sisifo maite minez” »
Orbanak / Juan Ramon Madariaga / Olerti Etxea, 2001
Poesiaren zentzua Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2001-06-02
Asko dakigu orbanei buruz behin baino gehiagotan zauritu garenok, edo zauritu egin gaituztenok. Mina joan ondoren ere hortxe geratzen dira orbanok, erakusgarri, oroitgarri, minaren arrasto garbi eta azaleko. Nola katedrateko aurrealdeak ixten duen barneko irekidura, barneko lasaitasuna, halaxe orbanek ezkutatzen digute barneko sakontasuna, barneko jarioa. Orbanak orban, eta mina min: horra hor poesiaren zentzua. Edo Pepe Hierroren hitzetan: “Minari aurre egitea, horixe poesiaren xedea”. Edo Nietzcheren hitzetan: “Mina eta ni batera jaioak gara”.
Liburu honek Juan Ramon Madariagak idatzitako poemen hautaketa eskaintzen digu; antologia da alegia. Lau liburu ditu orain arte argitaratuak: Imintzioren Pergamuak, Galera Errepikatuak, Elaien Ausardia, Argia sortzen den Izartegia.
Eta aukeratutako poemei berri batzuk erantsi dizkio Juan Ramon Madariagak. Bata, Nepalen idatzitakoa, oso polita. Bilduma ere berria da, Zarauzko Olerti Etxeko Ipar Norabidea. Badakigu badirela beste norabideak, baina axola gutxi poetoi. Iparra baita garrantzitsuena.
Eta poesian ez da komeni testuaren beraren norabidea galtzea. Juan Ramon mendizalea, Everesteko igoera saiatu duena, maisua da orientabideetan, ez du sekula hutsik egiten. Niri gogora ekartzen dit beste poeta alpinista bat, Miguel d’Ors izugarria, finezia handikoa, arnas txikikoa, baina hitzak hegalak bailiran erabiltzen dituena.
Hitzak non jarri eta, batez ere, zein hitzak jarri, ondo daki berak —baita Madariagak ere, esango nuke— eta hitzok egiten dituen soinuak darama poesiaren bidean gora, poesiaren gailurrera.
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera
Ura ez baita beti gardena
Xabi Lasa
Irati Majuelo
Gaueko azken expressoa
Eneko Aizpurua
Ibon Egaña
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Aiora Sampedro
Gizadiaren oren gorenak
Stefan Zweig
Jon Jimenez