« Sinboloen amaraunean | Gizakia eta mundua »
Urregilearen orduak / Pako Aristi / Erein, 1998
Mundua adierazteko grina Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1999-03-06
Nobela, azken finean, mundua adierazteko grina letra bihurtua baita. Norberaren mundua: ikusi eta entzun, bizi eta amestu egiten dena; barruan edo kanpoan dagoena. Adieraz daitekeena, norberaren hitzez. Pako Aristi saiatu da behintzat bere mundua adierazten. Ez dut esan nahi aurreko nobeletan horrelakorik egin ez duenik, baina honakoan nabarmena da barruan daukana kanporatzeko ahalegin eta nahia. Horregatik da nobela hau desberdina. Orain artekoetan, Kcappo ospetsu hartatik hasita, kanpokoa zen gehienbat adierazi nahi zen mundua: idazlearengandik apartekoa, idazteko ekimenez idazleak beretzat hartzen zuena.
Asmoa ere anbiziosoagoa da oraingoan. Herri baten historia kontatu nahi da, hastapenetatik orain arte igarotako denboran gertatutakoa azaldu. Baina nola jakin zer gertatu den idatzi aurretiko garaietan? Mitoaren barrunbean aztamuka ibili eta aztarnak aurkitutakoan, haiek azpikoz gora jarritakoan. Mitoak bere lekua betetzen du nobela honetan, gehiegizkoa behar bada, baina badu logika pittin bat, lotura egiten baitu lehengo eta gaurko garaien artean.
Nobela ezohikoa da, hori ere esan beharra dugu. Zatika bezala idatzita dago (gaur egun ez baitago den-dena biribilduko duen begiradarik). Begirada asko dira, txikiak eta laburrak derrigor, baina denen artean errealitatearen ispiluarena egiten dute, errealitatea osatuz. Errealitatearena, zentzu orokorrean hartu behar den konzteptua da, pasarterik errealistenen artean bai baitira magikoak, poetikoak, diren beste batzuk.
Hizkuntza ere besteetan baino landuago, trinkoago, ageri da nobela honetan, Pako Aristik behar duena adierazteko hitz gehiago (orrialde gehiagoz gainera) beharko balitu bezala.
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera
Ura ez baita beti gardena
Xabi Lasa
Irati Majuelo
Gaueko azken expressoa
Eneko Aizpurua
Ibon Egaña
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Aiora Sampedro
Gizadiaren oren gorenak
Stefan Zweig
Jon Jimenez