kritiken hemeroteka

8.288 kritika

« | »

Joan zaretenean / Jokin Muñoz / Alberdania, 1997

Itzulera Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1997-11-29

Gizon bat Donostiara iristen da, Madrilen hamabi urte pasa eta gero. Autobusez iristen da, joatea ere autobusez egin baitzuen, eta hiriko kaleetan zehar hasten da ibiltzen, euripean, langarrak bustitzen dizkiola gorputza ez ezik, pentsamentuak ere bai. Haurtzaroa eta nerabezaroa, biak hirian igaro zituen eta orain, hainbeste urte kanpoan pasa eta gero, ibilian ikusten duen edozein harrik, edozein etxek, edozein kalek ireki egiten du haren baitan oroimenaren kutxa eta, ariketa horrekin batera, sentimenduzko dantza ikaratian hasten zaizkio azaltzen iraganeko uneak.

Nobela barnerakoia idatzi du Jokin Muñozek, oroitzamenaren jokoak aginduta akaso. Recherche gisakoa, alegia, oso frantsesa taxukeraz nola doinuaz, erritmoaz nola enfasiaz. Prousten hartan madalena jaten hasteak oroimenaren makina pizten zuen bezala (eta Proust aipatu badut, jeneroan maisu eta aitzindari izan zelako da), Muñozenean bozeto batzuk dira, bakoitzak bere erara eta bere indarrez oroitzeko prozesuari ateak zabaltzen dizkiotena. Bozoetoa da, nire ustez, nobela honetako sinbolorik nagusiena. Bozeto bat ez baita zerbait amaitua, osatua, proiektua da zentzu metafisikoan: izateko jaio dena, baina oraindik ez dena. Osatugabeak baitira pertsonaiak: Alvaro, Madrilera ihesi joanda, pertsonaia motel, soraio, ahula, maite dituen pertsona bakarrak (Mikel eta Helena) atzean utzi baititu, horrek zer ekarriko zion, minaren zein leizetan sartuko zuen jakinik. Mikel bera, haurtzaroko eta nerabezaroko laguna, zerbait egin behar zelako edo, konpromezu politikoaren gurdira igo eta aurrera segi, kartzelan amaitu arte. Helena, maitasunetik herren dabilen emakumea. Alvaro maite duen arren, jasangaitz zaio haren pasibitatea. Bozetoa da, neurri handian ere, Alvaroren gogoetako Euskal Herria: izan nahi lukeen zerbait, baina zer izan daitekeen oso garbi ez jakin.

Hiru pertsonaia dituen nobela honetan errepasoa ematen zaio garai bateko gazte-bizimoduari. Hiria Donostia da; apenas ematen zaigun Madrileko erreferentziarik. Gazteak, Parte Zaharrekoak dira, espazio ezagun eta mugatuan jan, edan, lo egiten dutenak; hitz batez esanda, bizi. Batzuek xeringa eskuan amaitu zutela gogoratzen du Alvarok; beste batzuek, pistola eskuan. Hori izan zen haien Patua, aurreraegi joan ziren eta azkenik ametsetik erori. Alvarok ihes egin zion Patuari, baina, jakina, Patuak beti bi aldiz deitzen du norberaren atera.

Azken kritikak

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Asier Urkiza

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

Amaia Alvarez Uria

Izotz ura
Lide Hernando Muñoz

Aiora Sampedro

Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson

Irati Majuelo

Itzulerak
Miren Agur Meabe

Aiora Sampedro

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak