« Istorioaren ertzean | Ohiturazkoa izateagatik bazterketa bortitza jasan duen antzerkigintza »
San Benoaten bizitzea / Bazilio Joannateguy / Klasikoak, 1996
Biografia Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1997-03-01
Aspertuta nagoenetan, batzuk dendaz denda ibiltzen diren moduan beren asperra nola asetuko asmatu ezinik, edo eta itsasaldera hurbiltzen diren moduan, itsasoa lasaigarri baitzaie, nik klasikoetara jotzen dut, ez pentsatzen dudalako nire asperraren uhinak baretuko direla inoiz, asperra eskuarki gaitz sendoa baita, eta sendagarri indartsuagoa eskatzen baitu. Topikoa da esatea guk ez dugun zerbait ekartzen dutela klasikoek, askotan ez baitakigu zer dugun eta orduan nekez jakingo genuke zer ez dugun. Klasikoak irakurtzea aspaldi bizi izandako jendearekin solasean jartzea da. Hori pentsatzen dut batzuetan, umoreko nagoenean. Horretarako, burua, begiak eta zentzumenak aspaldiko garaietara begira jarri behar. Halaxe esaten zidan lagun min batek: “Nik Homeroren Iliada irakurtzen dudanean, hoplitaz janzten nauk”. Eta Birgilio irakurtzen duenean pentsatzekoa da, erromatarrez jantziko dela. Eta horrela…
Aurreko hori guztia aitzakia besterik ez zen, ondotxo antzemango zeniotenez, neure buruari adore emateko modu bat alegia, Joanneteguyren San Benoaten bizitzea komentatu baino lehen. Izan ere nola komentatu behar dira klasikoak? Inazio Mujika Iraola, edizoaren paratzaileak ondotxo komentatzen du liburua, alderdi biografikoak agerian jarriz eta bestelakoak (filologikoak eta abar…) bazterrean lagatzeke.
Alderdi biografikoa garrantzitsua da neurri batean, baina ez garrantzitsuegia. Idazle batzuei buruz nahikoa zaigu jakitea non sortu eta non hil ziren, eta askotan ezta hori ere. Beste batzuei buruz ordea dena jakin nahi izaten dugu, bizitza bitxia edo xelebrea eraman izan dutelako. Alderdi filologikoek ere badute beren garrantzia, ez pentsa, inor ez da filologo izatera iristen, lehenago azterketa serio eta kuriosorik egin ez badu. Hori esaten dute behintzat.
Liburua irakurtzea da, funtsean, idazle bati egin dakiokeen omenik ederrena. Literatura aldetik, esango nuke, polita da San Benoaten bizitzea, nahiz eta pasarte bakoitza baliogarri zaion idazleari ondorio erakusgarri bat ateratzeko. Liburuek, garai batean, xede didaktikoa zuten. Orain ere bai, antza denez. Hala ere gustura irkaurtzen da honako hau. Merezi du, gainera. Horixe esan nahi nuen hasera-haseratik. Joannateguy kontalari aparta da, eta erlijio gizona izan ez balitz, bere idazketari mugarik jarriko ez balio, liburu gogoangarriagok idatziko zituzkeen. Seguruaski, bai.
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Maddi Galdos Areta
Mundu zitalaren kontra
Lizar Begoña
Asier Urkiza
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Nagore Fernandez
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera