kritiken hemeroteka

8.288 kritika

« | »

Zure haragi bereko / Patxi Ezkiaga / Erein, 1996

Barnetik kanpora Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1996-06-01

Liburu honek Eusko Jaurlaritzaren “Jon Mirande saria” irabazi zuen iaz. Orduan testu gehiago zuen, eta horrek ondorio bat dakarkigu burura: nola bitxiegile batek esmeralda edo harri eder bat hartu eta lantzen duen erabat neurriko izan arte, hala ari da idazlea etengabe testua berritzen, txukuntzen, fintzen, azkenean argitara ematen duen arte. Ez da perfekzio nahia soilik.

Poeta dugu Patxi Ezkiaga eta poeta gisa da, batez ere, ezaguna. Baina zer da poeta; edo hobe esanda, non hasten da poeta, eta non amaitzen? Zein du berezko geografia? Galdera sorta horri erantzun egokiak eman izan dizkiote poeta izan direnek. Poeta beti da poeta, baita prosazko lurraldeetan barrena abiatzen denean ere. Horretan, poeta peto batek idatzitako nobela ez da narratzaile peto batek idatzitakoaren antzekoa izango. Batak zein besteak kontatzeko grina bera badute ere, ikuspegia dute ezberdin. Eta literaturan oso garrantzitsua da ikuspegia.

Polita da Patxi Ezkiagak idatzi duen nobela. Elementu asko biltzen ditu bertara: poesia, batez ere, eta ez naiz hemen ari deskripzio bat poetikoa ote den edo ez; baizik ete poesiaren ezaugarriz hornitutako testuak dakartzala nobelak. Poesia, narrazioaren lagungarri gisa erabilia hain zuzen. Edo-eta, narrazioa, poesiaren eranskin. Elementu guztiak oreka natural batez antolatuta daude; ez nahasian, batak besteari traba eginez. Nobela batzuk baldin badira Brelen herrialde laua baino lauagoak, honako honek muinoak eta mendiak ditu, koska eta tontorrak, bai kanpoko paisaian nola barrukoan. barrutik kanpora mugituz, eta kanpotik barrura ibiliz. Inoiz ez geldi. Barrokoa esatera nindoan, eta ez dabil oker nobela hau, neurri batean, barrokoa dela esango duenak. Pentsamendu sakonak (mistizismoari buruz, poesiari buruz, literaturari buruz, denborari buruz), hizkuntza malgua, doinu barnekoi eta alegorikoa. Mundu metaforikoa azken finean, errealitatearen gordeleku. Nobela hau aberatsa eta irudikorra da.

Idazleak berak behin aipatu zuen nobela hau idazterakoan Hermann Broch zuela buruan. Baliteke Brochen eragina nabaria izatea nobelaren egituraketan; baina beti gertatzen dena da, ideia bat aldatu egiten dela burutik paperera pasatzerakoan, eta oraingo hau oso dela idazlearena, bere mundu propioaren adierazle eta lekuko isila, ez zalapartatsua.

Azken kritikak

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Asier Urkiza

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

Amaia Alvarez Uria

Izotz ura
Lide Hernando Muñoz

Aiora Sampedro

Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson

Irati Majuelo

Itzulerak
Miren Agur Meabe

Aiora Sampedro

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak