« Amodioa edo | Oroimena, asmamena »
Lur bat haratago / Joan Mari Irigoien / Elkarlanean, 2000
Testuaz haratago Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2001-04-13
Paradoxak. Euskaraz sekula idatzi den nobelarik mardulena, batetik. Irakurleen artean ditudan lagunek —izan ere lagun guztiak ez ditut oraindik irakurzaletu, mea culpa-, kostata irakurri dutela aitortu didate, baina ez dakit zer den liburu bat kostata irakurtzea. Ohitura falta. Ez gaude ohituta euskaraz orrialde askotxoko testuak irakurtzera. Badirudi, senaz edo —antropologoei galdetu behar— muga nonbait jarria dugula euskaldun irakurle sufrituok, baina ez dakit non den muga hori. Hala ere badira ehun orrialdetik gorako liburuek izutzen dituztenak. Haientzat kalte!
Niretzat liburua irakurtzen eman dudan denbora plazerezko une bakanetan sartu beharrekoa iruditu zait, prosagatik soilik. Kuriosoa da nola euskaraz prosarik jasoenetakoa duten bi liburuk —Axularrenaz eta beste batzuenez gainera—, Anjel Lertxundiren Otto Pette eta Joan Mariren hau, Lur bat haratago, zirrara berdintsua egin didaten barnean.
Batean zein bestean, bata ala bestea irakurri, historia iruditu zait gutxienekoa, eta textuari lotu natzaio orroldioa pagoari bezala. Ez dut esango bi liburuetako estiloa antzekoa denik; ezta gutxiago ere, baina badago batean zein bestean hitzaz haratago joateko asmo eta borondatea; esaldiaz haratago iristeko helburua. Azkenik, ordea, irudimenean geratzen dena hitza da, esaldia alegia: testua.
Izan ere testuaz haratago beste testu bat dago, bestela interpreta eta irakur daitekeena, historiaren itzal-argietara beste itxura hartzen duena, bestelako profilez jantzen dena.
Testua da historiaren sostengu, eta seguruaski historiak berak beste era bateko testuan mozorroturik porrot egingo zukeen, eroriko zatekeen dorre zuta batzueten erortzen den bezala, zarata handiz. Inork espero ez duenean.
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Asier Urkiza
Barbaro iraun
Louisa Yousfi
Amaia Alvarez Uria
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Aiora Sampedro
Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson
Irati Majuelo
Itzulerak
Miren Agur Meabe
Aiora Sampedro
...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo
Jon Jimenez
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Asier Urkiza
Hitzak palmondo
Silvia Federici
Nagore Fernandez
Altxa, hildakoak
Fred Vargas
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels
Aritz Galarraga
Maitasun kapitala
Karmele Jaio
Mikel Asurmendi
Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro
Paloma Rodriguez-Miñambres
Jausiz
Alain Mendizabal Diaz
Maddi Galdos Areta
Hiriak eta urteak
Xabier Montoia
Irati Majuelo