kritiken hemeroteka

8.288 kritika

« | »

Hamaika ipuin / Juan Martin Elexpuru / Elkarlanean, 2000

Holan bai Igor Estankona / Deia, 2001-03-23

Adi honi: “Lehen aldia da elkarri eskua ematen diotela. (…) Izerditan du eskubarrua Martiñak. Txokolatea jan ondorenean ahoko gozoa ez kentzeko beste ezer ahoratu nahi izaten ez duen bezala, ez du ezer ukitu nahi esku harekin… berriro Andoniren eskua ez bada”. Bergararraren hamaika ipuinetatik lehenengokoan horrelako lerroak aurki daitezkeenean, badakigu liburu osoa irakurtzea ez zaigula damutuko, aurrera jo behar dugula halabeharrez. Hasieratik konturatu naiz esaldi horiek idazteko kapaz dena sentiberatasun izugarridun istorioak harilkatzeko kapaz ere badela. Ia hogeigarren mende osoa gurutzatzen duten pertsonaia, egoera eta gai desberdinak biltzen dira hemen, guda, maitasuna zein erlazio sozialak garairik eta formarik gabeko zeozer direla berretsiz. Satelite bidez zein sutondoan eserita euskaldun generazio desberdinek antzeko gauzak esaten dizkiote elkarri. Cristina Fernadez eta J. Felix Igartuak atondutako azalak pista ugari ematen ditu liburua ireki orduko. Baina benetako gozamena gero dator. Elkarrizketak zuzenean grabatu eta gero transkribatutakoak direla dirudi, hain dira zuzenak, biziak, narratzailearengandik autonomoak.

Edozein tabernatan entzundakoak ematen duten istorio arraroak ere, gustu onaren eta luma oraindik hobearen galbahetik pasatuta datoz. Amaitzen direnean ere zerbait esaten jarraitzen duten ipuin laburrak dira, pertsonaiak guri hitz egiteari utzi, agur esan eta sorbaldatik helduta kalean behera apurka-apurka galtzen joango balita bezala. Ez dakit.

Liburu hau irakurri egin behar da. Gauza asko idatz ditzaket hemen eta benetan ardura duena ahaztu: bizi egin behar diren orrialdeak dira. Behar bada ipuin guztiekin ez —denok ez gara belaunaldi berekoak, ez ditugu bizipen berberak— baina bateren batekin identifikatua sentituko zara zu ere. Gauza normaletaz hitz egiten duelako, normal, estridentziarik gabe. Gerra zibilean hiltzen duten gizon baten istorio mikatza da, adibidez, lehenengokoa. Eta hain lasai kontatzen da, hain apal, non orduko faxistenganako amorrua elikatu beharrean, gure alde eroritakoenganako maitasuna biderkatu baino ez baitu egiten. Eta gero irribarrearen tartea dago, eta ironiarena, eta denok pentsatu baina inoiz esan ez dugun hori idatzita ikustearen konplizitatearena. Liburu konpletoa, edozelan ere. Ondo gastatutako dirua.

Azken kritikak

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Asier Urkiza

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

Amaia Alvarez Uria

Izotz ura
Lide Hernando Muñoz

Aiora Sampedro

Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson

Irati Majuelo

Itzulerak
Miren Agur Meabe

Aiora Sampedro

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak