« Benetako etsaiak | Zakurkeriaz »
Zakur kale / Harkaitz Zubiri / Susa, 2007
Ikuspegia Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2007-05-11
Bada Harkaitz Zubiriren lehen liburu honetan errealitatea adierazteko gogoa. Errealitatea, noski, handia da, zabala da eta, batez ere, aurpegi askokoa da. Garai errealistagoetan, zenbait idazlek, errealitatea bere osoan hartu nahian, eleberri lodi eta mardulak idatzi zituzten. Hala ere, errealitateak ihes egiten zien, urak ere zuloetatik barrena ihes egiten duen bezala. Errealitatea, izan ere, zaila da harrapatzen eta galdu egiten da, galdu egiten gara.
Beraz, modernitate garai honetan, errealitatea bere osoan hartu ordez, zatika hartzen da, puskaka, ezin bestean. Bakoitzak bere ikuspegitik edo bere izkinako talaiatik begiratzen du errealitatea eta ikusten duena, edo ikusi nahi duena, gogoratzen du eta, ondorioz, ekartzen literaturara. Harkaitz Zubirik Donostia hiria hartu du bere literaturaren geografiatzat, seguru asko, Donostiako toki eta kaleak gertukoak zaizkiolako edo, neurri batez, ezagunagoak dituelako Donostiako jendeak. Jendea ez baita erabat ezagutzen, haiei buruzko ezagutzak ihes egiten digu hondarra bezala poltsiko zuloetatik behera, oinetaraino. Geografía hori partikularra da, idazlearena berarena.
Kontatzen diren historiak, ordea, orokorrak dira, giza izaerari dagozkionak baitira. Ustelkeria, injustizia, aurreiritziak kontu unibertsalak dira, eta pertsonaiei euskal abizenak jartzeak kolorea besterik ez dio ematen narrazioari. “Despedida” izeneko historia ezaguna da. Bada pelikula bat gai beraren inguruan. “Gizon berria” izenekoan gertatutakoaz ere idatzi izan da eta pelikulak ere egin izan dira horretaz.
“Etorriberria eta bere lagunak” izeneko ipuinak mobbinga du gala. Gai berria bada ere, dezente idatzi izan da horretaz. Baina idazle bakoitzak bere modura hartzen ditu gaiak oro.
Errealitatea kontatzeko saioaz gainera, bada Harkaitz Zubiriren liburu honetan ikuspegiarekiko zintzotasuna. Donostian kokatutako historia hauei narratzailearen ikuspegiak ematen die berezitasuna. Irakurlearena izatea ere nahi duen narratzailearen ikuspegiak, hain zuzen.
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera
Ura ez baita beti gardena
Xabi Lasa
Irati Majuelo
Gaueko azken expressoa
Eneko Aizpurua
Ibon Egaña
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Aiora Sampedro
Gizadiaren oren gorenak
Stefan Zweig
Jon Jimenez