« Eguneroko porrotak | J baten kulpaz »
Aulki bat elurretan / Uxue Alberdi / Elkar, 2007
Ordena Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2007-03-30
Liburua irakurri ondoren, edukiaz pentsatzen hasita, burura etorri zaidan lehen hitza “ordena” izan da. Litekeena ere bada, Suediako bizimoduak kutsaturik izana: “batek ezin du parranda egingo duela irten baino ordubete lehenago erabaki”. Ordena, bai, horixe ikusi dut liburuan, hasieratik amaierarainoko bidean. Idazten hasi aurretikoa dela sumatzen dut, buruan finkatuta zegoen zerbait eta literaturan pausatu dena gero, beste zereginean batean fmkatu zitekeen bezala, erakusgarri. Literatura mundua ordenatzeko saioa omen da; ez nago ni oso seguru. Izan ere, literaturak batzuetan idazlearen beraren barneko anabasa besterik ez du argitzen, desordenan eta desorduetan; norberaren barruko eroetxea erakusten du, ahal duen moduan, jakina. “Horregatik, eroetxean etxean sartzen diren lehen egunean opari bat egiten zale ero guztiei: erloju bat, klik-klak egiten duena, erritmoa ondo markatzeko”. Eromena, arrazoimenaz ulertu ez daitekeenez, ordenatu egiten da, mekanikaz. (Pascalek “makina”z esango zukeen.)
Erlojuak eta bere mugimenduak sistema bat ezartzen du gure bizitzetan. Bitxia da, bai, erlojuak gure bizitza ordenatuetan hartua duen garrantzia: liburu honetan duen garrantzia. Erlojuak, izan ere, denbora neurtzeaz gainera, bera du ordenatzen. Ordenak, dena dela, ez du aldaketaren aukera oro galarazten, bideratzen baizik. Baina ordenak bere desordenak ditu, eroak bere zentzudunak dituen bezala, nondik begiratzen den eta zer hartzen den ikuspegiaren abiapuntu.
Azken fmean, literatura sistema bat da. Eta sistema horretan errepikapenak badu egituran zeresan handia. Erlojuak bere segundoak eta bere minutuak errepikatzen ditu. Bizitza ere neurri batez, errepikapena da. Historia, askotan, errepikapenen kontaera bilakatzen da. Literaturak ere, errepikapenen kontua ematen du, idatziz gehienetan. Uxue Alberdiren liburuan pertsonaiak eta objektuak errepikatzen dira, funtzio sinboliko zehatza betez. Giroa errepikatzen da ipuinetik ipuinera. Eta seguru asko, ipuinek banaka eta aparte irakurrita bestelako ondorioa ekarriko lukete.
Elkarrekin eta elkarren segidan irakurtzen dira, ordea. Osotasunak ematen die bakarrik ez dutena.
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Asier Urkiza
Barbaro iraun
Louisa Yousfi
Amaia Alvarez Uria
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Aiora Sampedro
Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson
Irati Majuelo
Itzulerak
Miren Agur Meabe
Aiora Sampedro
...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo
Jon Jimenez
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Asier Urkiza
Hitzak palmondo
Silvia Federici
Nagore Fernandez
Altxa, hildakoak
Fred Vargas
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels
Aritz Galarraga
Maitasun kapitala
Karmele Jaio
Mikel Asurmendi
Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro
Paloma Rodriguez-Miñambres
Jausiz
Alain Mendizabal Diaz
Maddi Galdos Areta
Hiriak eta urteak
Xabier Montoia
Irati Majuelo