kritiken hemeroteka

8.302 kritika

« | »

Gorputzeko humoreak / Angel Erro / Alberdania, 2005

Erroetatik jariatua edo ernea Mikel Asurmendi / Irunero, 2006-06

Gaztetasunaren ospakizuna eta honen gorazarrea egin omen ditu Angel Erro poeta gazteak Gorputzeko humoreak izenburuko poemetan. Humoreak humore, honelako osagaiak bildu, paratu eta apailatu ditu: melankolia, hazia, odola eta tinta.

Itxura batez, lehenbiziko hiruak —melankolia (malenkonia edo tristura) hazia eta odola— iradokitzaileak eta ulergarriak dira, naturaren eta gorputzaren gaiak izaki. Baina tinta? “Eiki” pentsu dut! Tinta ere beharrezko gaia da, poesia eginen badu poetak. Jakina, tinta aspaldion desagertu zen idazteko moldetatik, edo, luma eskuetan, tinta tintontzitik hartze eta paperera eramate ekintza hura behinik behin!

Edonola dela ere, Angel Errok darabilen tinta, odola bezalakoa sumatu dugu: borborka. Erro poeta jantzia da, Eta harkadian ni lehen poesia liburuan agertu zuen legez. Historiaz eta klasikoez jantzia, erroak egungo munduan ditu paratuta alabaina, eta hartara oraingoan egunerokoa ageriago da bere poemetan.

Poesia udaberriarekin lotzea, poesia ekimen kurtsi samartzat hartu daiteke. Erran dezadan horregatik: edozein garaia ona da edertasuna, maitasuna, denbora edota espazioa poema on bat iradokitzeko. Edozein sasoian aurkitzen du poetak inspirazioa, baldin eta paperean isuriko duen tinta, tintazko hitz egokiak bihurtzen baditu.

Poeta honek borrokan dihardu —poetak guztiek legez, naski—. Borroka horretan biluztu da Erro poeta, eta —bigarren eskuko poeta sentitzen dela aitortu izan duen arren— gorputzeko humoreak, umore handiz paratu ditu paperean.

Malenkoniak jota ote poeta? Demagun, poeta poema bakoitzean bere malenkoniaren apur bat lurperatzea edo tintaren bitartez plasmatzea erdiesten duela. Poeta ez da besteren —pertsonaiaren— baitan sartzen, beren baitatik ari da, bere larrutik. Izan ere, poesia, hitza bada ere, neurri batean norbere baitako ahotsa da-eta. Sufritutako eta gozatutako ahotsa edo deiadarra da Angel Errorena, erroetatik jariatua edo ernea.

Liburu honek Espainiako Kritikaren saria ekarri zion Errori. Sariak ez du deus bermatzen, baina gorputzeko (h)umorea(k) ziur alaitzen d(it)uela.

Azken kritikak

Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano

Mikel Asurmendi

Mesfida zaitez
Bea Salaberri

Irati Majuelo

Transgresioa irakasgai
Bell Hooks

Bestiak Liburutegia

Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Airemortuak
Gorka Salces Alcalde

Asier Urkiza

Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena

Nagore Fernandez

Zoriontasunaren defentsan
Epikuro

Aritz Galarraga

Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga

Aitor Francos

Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro

Sara Cabrera

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Sara Cabrera

Ura ez baita beti gardena
Xabi Lasa

Irati Majuelo

Gaueko azken expressoa
Eneko Aizpurua

Ibon Egaña

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Aiora Sampedro

Gizadiaren oren gorenak
Stefan Zweig

Jon Jimenez

Artxiboa

2024(e)ko apirila

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

Hedabideak