« Idazleari jaten emateko | Defenditzetik definitzera »
Sukar ustelaren urtea / Edorta Jimenez / Txalaparta, 2004
Gorroto ustela Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2005-05-20
Itsasoa bertatik bertara du Edorta Jimenez Mundakan, Kantauriko itsaso zelai-kolorea, oso ezberdina baita Mediterraneokoaren aldean, itsaso ardo-kolore, tokiren batzuetan eta Homeroren irudimenean. Euskal itsasoa ere bada Kantauri hori, literatur bultzatzaile, eta lanbide. Ez da lehen aldia Edorta Jimenezek itsasoa gaitzat hartzen duenik, areago esango nuke, berak beti itsasoa eraman du berarekin.
Nobela hau, bere barne-egituraren eta amaieraren arabera, nobelaldi baten hasiera baino ez da, nik uste; eta pena hartuko nuke oker egongo banintz, merezi baitu jarraipena. XVI. mendea du hartzen, Espainian ordurako eta Europan eta Ameriketan Felipe errege tokaioa nagusi zen garaian. Abentura-eleberria da, beraz. Eta ukitu historikoa ere badu; baina ez da eleberri historikoa. Uste dut gainera, badela ordua bereizteko eleberri historikoa eta historia-eleberria, nahasirik baitatoz, aspaldiko partez, Kantauritik harago eta honago.
Armada Txit Zorionekoa edo, bestela esanda, Armada Garaiezina behar zuen hura dugu batetik. Gero ekaitzek-eta hondora eraman zuten, eta orduan jaio zen Tomasso Hobbes, izuarekin batera. Hori da ingurumen historikoa; izan ere, Ontzidi hura izan zen, nahiz ez zen munduak izan duen izugarriena. Lezoko Blasek Indietako Cartagenan ingelesek bidalitako handiagoa izan zuen. Patua, noski; edo intelektualek deitzen duten ironia historikoa. Itsas abenturak, ontziak batetik bestera, mutil gazteak begiak bete amets, gerra eta sukarra, su eta herio, sukar ustela. Eta gorrotoa lege, euskaldunok ongi dakigun bezala, mendez mende jo baikaitu berak, belaunaldiz belaunaldi saiatu baita bera elkarren aurka borroka gaitezen. Eta abentura-eleberriak eskatzen duen idazketa, arina baina alaia.
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera
Ura ez baita beti gardena
Xabi Lasa
Irati Majuelo
Gaueko azken expressoa
Eneko Aizpurua
Ibon Egaña
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Aiora Sampedro
Gizadiaren oren gorenak
Stefan Zweig
Jon Jimenez