« Kezkak bideratzeko | Itsasondoko plazatik »
Airezko emakumeak / Felipe Juaristi / Erein, 2003
Airezko emakumeak Ines Buenetxea / Axular, 2004-10
Nahiz eta olerki alorrean arituagoa izan, eleberri gisako “Airezko emakumeak” izenburupean argitaratu du Felipe Juaristik bere azkeneko lana; eleberri baino saiakera tankera handiagoa har dakiokeena, ezpada saiakera eleberrituarena, daukan eduki etiko-filosofikoarengatik.
Izan ere, XVIIgarren mendeko filosofari judutar izandakoaren Benedict De Spinoza, Ethics izeneko lanean bildu zituen adiera filosofikoetatik abiatu, eta Spinoza beraren ahotik garatzen baititu egileak Europako historiaren pasarteetan girotutako zenbait ixtorio, zeinak diren Inkisizio garaia, Frantziar Iraultza eta Bigarren Gerrate Mundiala, eta zeintzuetan ematen baitiren aditzera judutarrak judutar izanagatik jasandako erasoen berri.
Labur esanda, De Spinizarentzat unibertso honetan dirauen izaki eta izaera ororen jatorria, bai fisiko eta espirituala, bat eta bera da, eta soilik izan izateko hartzen duten eitearengatik bereiz daitezke batak besteengatik; era berean guzti orok dauka azalpena hedapen gabeko eta betiraunekoa den dena delako horretan, ulertzea gizakien gaitasunetatik at badago ere.
“Espazio” metafisiko eta hedadura ezatasunezko horren deskribapen poetiko batekin ematen zaio hasiera liburuari, baita berton amaitu ere irakurketan jorratzen doazen ibilbide guztiak ere. Zoru eta sabai honen artean datzaten zutabeak, ixtorioen ardatz gidariak alegia, bitezela: batetik, musika, biolinen musika, ikutu eta ikusezinezkoa den musika, Haydin, Beethoven, Mozart eta beste hainbeste aparteko baina betiere haragi-hezurrezko izakiek sortutatako musika, baina berriz, hainbeste sentipen kontrajarri eragin dezakeena, baita arrazoi gabeko hainbat jarrera eta ekintzetara bultzatu ere; bestetik Ainhoa, denborarik ezagutzen ez duen oroimen eta ahazturen itsasontzia, itsasoaren naturazko indarpean soilik dabilena bertatik bertara bandera gabeko fragataz jantzia hasieran, Gaztelatarren galeoi moduan ondoren, baita Golondrina deiturapean mozorroturik azkenean; betiere, Ainhoa. Azkenik, eleberriari izena ematen diotena, eleberrian izar direnak, emakumeak, airezko emakumeak, airezkoak biolinen musika eta Ainhoaren modura, garaiko gorabehera sozialek altxatutako aireekin datozenak eta jada nonbaiten idatzita dagoen patuzko aireekin doazenak.
Jorratutako alorrari dagokionean, batetik lan bikaina dela Juaristik ekarritakoa eta bestetik hausnarketa sakonagoa eskatu eta merezi duela iruditzen zait. Ezin esan irakurketa arina denik, filosofiaren eta etikaren inguruko kontuak ere ez baitira halakoak. Ordea, azpimarratuko nuke saiakerazko muina duen idazlana eleberri moduan aurkezteko ahalegina, De Spinozak adierazi nahi zuena helarazteko landutako bidea, alegia. Hortan ere, litekeena da idazkeraren prosa olerkituaren tankerak, edota olerki prosatuarenak, puntu nostaljiko hori erantsi eta horrelako gaiei darien transzendentalitatea ulerterrazago egiten laguntzea.
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Asier Urkiza
Barbaro iraun
Louisa Yousfi
Amaia Alvarez Uria
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Aiora Sampedro
Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson
Irati Majuelo
Itzulerak
Miren Agur Meabe
Aiora Sampedro
...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo
Jon Jimenez
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Asier Urkiza
Hitzak palmondo
Silvia Federici
Nagore Fernandez
Altxa, hildakoak
Fred Vargas
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels
Aritz Galarraga
Maitasun kapitala
Karmele Jaio
Mikel Asurmendi
Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro
Paloma Rodriguez-Miñambres
Jausiz
Alain Mendizabal Diaz
Maddi Galdos Areta
Hiriak eta urteak
Xabier Montoia
Irati Majuelo