« Dembaren eskuak | Gerra jolasak »
Manila konexioa / Jon Arretxe / Elkar, 2003
Karikaturak eta beste Alvaro Rabelli / El País, 2004-02-15
Ez da txikia Jon Arretxek sortzen didan kontraesana. Bere literatura, genero literatura izan daitekeena, ez da nik gehien estimatzen dudana. Aukeran, nahiago dut arrastoa uzten didana. Alabaina, onatu eta aitortu behar dut Arretxeren moduko literaturak beste funtzio batzuk betetzen dituena.
Orohar, batere zorrotzak ez diren irakurleentzat aproposa izan daiteke. Horiek guztiek ere eskubidea dute gustuko dutena edo ahala dutena irakurtzeko. Beraz, egileari ezin zaio leporatu ereduzko literatura kanonikoa ez egitea.
Arretxeren testuen gaineko kritikaren bat egitekotan, koherentea izan nahi badugu, berak egiten duen literaturaren testuinguruan egin behar da, eta ez ildo horretatik kanpo dagoen beste edozerekin alderatuta. Aldera dezagun, esaterako, Sagastizabalekin, koherenteagoa izan litekeelako; edo beste barik, azter dezagun bere bilakaera liburuz liburu.
Oso kontu desberdina izango litzateke horretan guztian argitaletxeek izan duten jokabidea azaltzea. Asko esan liteke horretaz, baina oraingoz beste gai bat da.
Arretxek etekin handia atera dio galdu ez duen koherentziari, askok koherentzia horrezaz gain beste zer edo zer ikusi nahiko luketen arren. Ildo honetan, Manila konexioa bat dator umorerik ganberro, irreberente eta errazena jorratzen duen bere asteko egunen trilogiarekin. Umore eta ironian bat dator, kokapenean ere bai, besterik ez.
Oraingoan, detektibe bikote ezinago xelebreak ageri zaizkigu, Artabe eta Etxebe, benetako euskal Torrente patetikoak; trama ezinago zoroa, anakonda baten bahiketak estaltzen duen asmo zitala; Gasteizko alde zaharreko giro ilunak; gaurko gizartearen akats eta bizio guztien ikuspegi ironiko eta irreberenteak; topikoz betea; amaiera zoroagoa.
Ez okertu, horixe aurkituko duzue Manila konexioa eleberrian. Jaun eta andreok, Zuekin Jon Arretxe, basauritarra. Urte askotarako.
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Asier Urkiza
Barbaro iraun
Louisa Yousfi
Amaia Alvarez Uria
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Aiora Sampedro
Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson
Irati Majuelo
Itzulerak
Miren Agur Meabe
Aiora Sampedro
...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo
Jon Jimenez
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Asier Urkiza
Hitzak palmondo
Silvia Federici
Nagore Fernandez
Altxa, hildakoak
Fred Vargas
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels
Aritz Galarraga
Maitasun kapitala
Karmele Jaio
Mikel Asurmendi
Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro
Paloma Rodriguez-Miñambres
Jausiz
Alain Mendizabal Diaz
Maddi Galdos Areta
Hiriak eta urteak
Xabier Montoia
Irati Majuelo